Đa tình tự cổ không dư hận… Dĩ hận miên miên vô tuyệt kỳ…
Thử hận miên miên vô tuyệt kỳ
Kẻ đa tình tự ngàn xưa chỉ còn lưu lại mối hận…
Nỗi hận này dài dằng dặc biết bao giờ nguôi…
“Đa tình tự cổ không dư hận, thử hận miên miên vô tuyệt kỳ”
và câu
“Đa tình tự cổ nan di hận, dĩ hận miên miên vô tuyệt kỳ”
Câu nào đúng câu nào sai, sau đây là đáp án chính xác nhất mà tớ Gu Gồ đc nên cho mọi người xem khỏi thắc mắc, có gì sai thì bổ sung cho tớ nhá.
Đa tình tự cổ không dư hận,
Thử hận miên miên vô tuyệt kỳCâu trên là Đa tình tự cổ không dư hận.
Chữ không có nghĩa là chỉ (only) chứ không phải không (not). Vì thế câu đó hiểu là “Kẻ đa tình tự ngàn xưa chỉ còn lưu lại mối hận“.
Câu sau là Thử hận miên miên vô tuyệt kỳ, xuất xứ từ “Trường hận ca” của Bạch Cư Dị, đại ý là “Nỗi hận này dài dằng dặc biết bao giờ nguôi“.
Hai câu này vốn dĩ không liên quan gì tới nhau, câu trên là một câu phương ngôn thường xuất hiện trong văn học cổ Trung Quốc, nếu tra xuất xứ của nó thì rất khó, cũng tương tự như câu “Ngô đồng nhất diệp lạc, Thiên hạ cộng tri thu” (*) trong Hoài Nam tử vậy, người ta dùng qua nhiều thế hệ, nhưng cũng chẳng biết nó từ đâu ra.
Sở dĩ họ ghép hai câu đó với nhau vì nó tương đồng và nối tiếp về mặt nghĩa! Đây cũng là 2 câu mà Trư Bát Giới ngâm nga khi bị thất tình trong Tây Du Ký, ai xem bản phim Hồng Kông năm 1996 đều biết cả (thực ra do mới đang xem lại phim này, nhớ đến câu nói hay của chú Trư, nên phải tìm hiểu lại thông tin ngay lập tức )
(*) Hai câu thơ này có nghĩa là nhìn thấy một lá ngô đồng rơi mọi người biết mùa thu đã tới. Ngoài ra, nó còn chứa một ẩn ý khác nữa về phương diện thiền học. Ðó là cái ý nhất bổn tán vạn thù. Hãy để ý đến chữ nhất ở câu trên và chữ thiên hạ (vạn thù) ở câu dưới, bạn sẽ thấy được ẩn ý thiền học thâm sâu này. Tuy nhiên, bạn còn phải hiểu thêm là vạn thù quy nhất bổn nữa thì mới gọi là hiểu trọn vẹn được hai câu thơ trên. Nhưng lâu dần theo năm tháng, người ta coi lá ngô đồng như biểu tượng của mùa thu. Vì lẽ đó mùa thu đã bị thu hẹp lại, đóng khung lại qua hình ảnh lá ngô đồng.
Trường hận ca
Về bài thơ này, thì xuất xứ đã quá rõ ràng, bài này của bạch Cư Dị, được Tản Đà dịch, Mr.Cent sẽ nêu lại nguồn gốc xuất xứ của bài thơ.Hoàng đế Đường Huyền Tông, họ tên thật là Lý Long Cơ, sau này hay gọi là Đường Minh Hoàng, nhà vua thứ chín đời nhà Đường (618-907). Lúc thiếu thời là một người anh vũ, có tài thao lược. Dưới triều đại của ông, đất nước được thanh bình. Nhưng mấy năm sau cùng, nhà vua đã 50 tuổi, đâm ra si mê Dương Quí Phi tức Dương Ngọc Hoàn, lại tin dùng bọn Dương Quốc Trung (anh họ của Dương Quí Phi), Lý Lâm Phủ, … nên quốc chính ngày càng suy tệ.
Lúc bấy giờ có tướng An Lộc Sơn, người Hồ, quê ở vùng Nhiệt Hà là người rất thông minh, được nhà vua tin mến. Nhứt là đối với Quí Phi, họ An rất được yêu thương. An xin làm con nuôi của Quí Phi để được phép ra vào cấm uyển mà khỏi ai dị nghị. Nhà vua mù quáng lại vui lòng ưng thuận.
Vì có sự hiềm khích với Tể tướng Dương Quốc Trung, An Lộc Sơn sợ bị ám hại nên bỏ trốn, rồi cử binh từ quân Ngự Dương, tự xưng hoàng đế, đánh thẳng vào kinh đô Trường An. Binh triều đại bại, vua cùng một số quần thần phải bỏ kinh thành chạy vào đất Thục.
Đến Mã Ngôi, tướng sĩ không chịu đi nữa, lại đồng nhau phải giết chết quyền thần Dương Quốc Trung; và bức vua phải đem thắt cổ con người ngọc thì họ mới chịu phò vua. Vì họ cho rằng Quí Phi là mầm sinh đại loạn.
Lương thực hết, quân sĩ khổ mệt, căm tức. Gặp bước đường cùng, nhà vua đành giấu mặt, cắt lòng mà “hy sinh người yêu khuynh quốc”.
Sau, loạn dẹp xong, Đường Minh Hoàng trở về Trường An. Đế đô còn đó, mà con người ngọc yêu dấu ngày xưa nay đâu còn nữa. Nỗi nhớ thương dào dạt, dằng dặc đầy lòng.
Mối tình vương giả này, rồi sẽ bị chìm trong lãng quên của thời gian, nếu không có ngòi bút tài hoa tuyệt vời của Bạch Cư Dị tô điểm cho thêm phần lâm ly, chua xót.
Bạch Cư Dị tự Lạc Thiên, người đời nhà Đường, quê ở Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây, đậu Tiến sĩ năm 27 tuổi, nhận chúc Hàn lâm học sĩ. Có lúc ông bị biếm làm Tư mã đất Giang Châu. Sau, ông giữ chức Thứ sử ở Tô Châu, Hàng Châu. Về già, được thăng Hình bộ thượng thư.
Chứng kiến được cảnh thảm khốc của một bi tình si lụy của Đường Minh Hoàng, họ Bạch để lòng cảm xúc bằng bài “Trường hận ca” (Hận tình muôn thuở).
Thử hận miên miên vô tuyệt kỳ“Tại thiên nguyện tác tỉ dực điểuTại địa nguyện vi liên lí chi
Thiên trường địa cử hữu thì tận
Thử hận miên miên vô tuyệt kì.”(*)
Bạch Cư Dị.
(*)( Trên trời nguyện làm chịm liền cánh
Dưới đất nguyện làm cây liền cành
Thiên trường địa cửu có khi tận
Hận này dằn dặc mãi không nguôi.)
Băng Di ngồi trước gương, dung mạo thiên tiên vẫn như cũ lãnh đạm vô biểu tình.Xích Vân đứng sau lưng nàng, nhìn gương mặt quen thuộc trong gương, vẫn như cũ chỉ nhìn không nói.
Từ tai nạn một vạn năm ngàn năm trước, hai người bọn họ vẫn luôn là tình cảnh này.
Xích Vân là Hỏa Thần, toàn thân Hỏa khí. Băng Di là Băng phách vạn năm, hàn khí nồng đậm. Sinh mệnh của bọn họ vốn đã không thể gắn liền. Số phận lại cứ như vậy trêu ngươi, để cho nàng hai vạn năm trước thăng thiên cố tình lại mang dung mạo thanh thuần, tính tình hoạt bác khiến hắn sinh lòng lưu luyến.
Thật ra giữa chốn thiên đình toàn mấy lão nhân gia nhớ không nổi tuổi tác này, giữa không khí nghiêm nghị , tĩnh mịch này, xuất hiện một tinh linh náo nhiệt như nàng, ai mà không yêu mến.
Nàng ngày đó nhiệt tình như lửa, lúc yên lặng ngẫu nhiên còn lộ ra vài phần tư thái lãnh đạm của Băng gia, chỉ cần động tay động chân một chút liền hiện nguyên hình là một cái tiểu quỷ tinh nghịch.
Mà hắn lại nhất mực sủng nàng, có hắn che chở, những thần tiên khác cũng nương theo đó ngấm ngầm dung túng nàng.
Hắn đưa nàng đi dạo khắp thiên đình, lại dẫn nàng hạ phầm xem náo nhiệt. Nàng mỗi ngày càng quấn quýt hắn. Lão bằng hữu Thanh Vưu đã sáng suốt nhắc nhở cách biệt của hai người, hắn vẫn là không nỡ cùng nàng giữ khoảng cách, không nỡ cùng nàng phân ly.
Cho nên mới có một ngày, nàng học nam nữ phàm nhân luyến ái, nhân hắn đang lúc mơ màng hôn trộm lên môi hắn…
Nàng vô tâm không hiểu chuyện, hắn biết rõ vẫn vì luyến tiếc nàng mà không nói. Nụ hôn đó, nàng bị hỏa khí của hắn trọng thương. Thiên Đế nổi trận lôi đình, trách hắn tổn thương Băng phách trân quý nhất trong Tam giới.
Mà nàng từ đó được đưa đến Dao Trì dưỡng thương, tính tình đại biến, trở thành Băng Di tiên tử của ngày hôm nay, thanh nhã, lãnh đạm.
Nàng là bảo bối của thiên đình, là Băng phách tu tiên độc nhất trong thiên hạ…
Nàng là tiểu tinh linh hắn trân quý nhất…
Hắn tất nhiên không thể đã hủy nàng một lần, lại hủy nàng thêm lần nữa. Cho nên tình cảnh một người lạnh nhạt quay lưng, một người chỉ biết đứng nhìn từ xa không nói này liền hiển hiện suốt một vạn năm ngàn năm qua không đổi.
Khác chăng hôm nay chổ nàng ngồi không phải Tuyết Tinh Các của nàng, cũng không phải Nguyệt Cung của Hằng Nga mà là Vương cung nước Triệu nơi hạ giới.
Nàng trong thân phận công chúa dị quốc thua trận tiến cống cầu hòa, gả đến trung nguyên thành Tuyết Phi của Triệu vương.
Nguyên lai, Thụ yêu hoành hành, mê hoặc Triệu vương, thương tổn đế khí, lung lay quốc vận khiến bá tánh vướng vào tai ương. Thiên đình nhiều lần cử người phạt yêu nhưng tình cảm chân thành của Triệu vương như một bức bình phong che chở cho nàng, thiên binh thiên tướng không cách nào động đến.
Thiên đế cũng nhiều lần sắp xếp mĩ nhân kế khiến cho Triệu vương di tình biệt luyến, bất quá các nàng đều là phàm nhân, đấu pháp tất không thắng được yêu thụ kia.
Cuối cùng đành phải dùng đến tiên nữ hạ phàm.
Người được chọn hiển nhiên là Băng Di, bởi vì nàng có hàn khí bẩm sinh lấn át cả tiên khí, trước giờ vẫn luôn an phận không hỏi sự đời, trong tam giới cũng ít người biết đến, yêu thụ kia dù nghi ngờ thân phận của nàng cũng sẽ không dò ra manh mối, mà hàn khí kia cũng sẽ tự động ngăn cản sự gần gủi của nam nhân phàm giới, nàng tất nhiên sẽ không sợ vấy bẩn tiên thân. Cử nàng đi là lựa chọn tốt nhất.
Triệu vương kia tất nhiên không cách nào khán cự đóa hoa thánh khiết của Thiên Sơn, bất chấp tin đồn về lời nguyền hàn khí trên người nàng, bất chấp mỹ nhân chỉ có thể nhìn không thể chạm vẫn giữ nàng lại bên người, thương yêu chìu chuộn. Băng Di thần sắc vĩnh viễn thản nhiên băng lãnh lại là hấp lực chết người đối với nam nhân. Tuyết Phi nhập cung ba năm không nói một lời mà Triệu vương ba năm vẫn không dùng hết kiên nhẫn, dồn hết tâm tư lấy lòng, đối với Thụ yêu hoàng hậu dần dần lạnh nhạt.
Mà hắn, ba năm ở phàm giới chỉ bằng ba ngày tại thiên nhai, ba ngày này với hắn lại dài như thiên thu vạn tuế.
Hắn mỗi ngày, tại lúc nàng ngồi trước gương suy tư tìm cách đấu kế với yêu thụ, đều đứng phía sau yên lặng nhìn nàng. Hắn biết nàng nhìn vào gương nhất định thấy thân ảnh hắn,im lặng cực độ như vậy nhất định nghe được tiếng thở của hắn, cũng như hắn nhìn vào gương để thấy gương mặt nàng, yên lặng lắng nghe tiếng nàng đều đều hô hấp.
Nhưng nàng vĩnh viễn vờ như mắt mù tai điếc.
Hắn biết nàng đối với hắn cũng hữu tình. Nhưng trời sinh bọ họ đối với đối phương vĩnh viễn chỉ là kính hoa thủy nguyệt, cũng như bọn họ lúc này nhìn nhau qua gương chứ không có dũng khi cùng nhau đối mặt. Đã không có kết quả hà tất phải miễn cưỡng, chỉ cần biết tình cảm của bọn họ hai vạn năm qua vẫn sống âm thầm là đủ.
Kế hoạch dần bước đến thành công, bức màn bảo vệ của Triệu vương trên người yêu thụ càng ngày càng mỏng, thiên binh thiên tướng ẩn mình đợi sẵn bên trên hoàng cung, mà yêu thụ cũng đã hiện nguyên hình.
Vậy mà lúc đôi bên kịch chiến lại xảy ra biến cố. Một đại xà tinh mang Triệu vương đi thẳng về hướng Bắc. Nước Triệu không người kế thừa, giờ khắc này nếu Triệu vương xảy ra chuyện, nước Triệu diệt vong, bốn phương binh loạn, vậy bọ họ diệt thụ yêu cũng có ích gì.
Băng Di đuổi theo xà yêu đầu tiên, yêu thụ cũng phá vòng vây chạy theo, Xích Vân cùng thiên binh thiên tướng cũng một đường đuổi tới, đuổi dài đến một động phủ thật xa về phía Bắc.
Thông thường xà yêu phần lớn là nữ, xà yêu này lại là một đại nam nhân. Hắn một thân hắc bào tơi tả, tóc tai rối bù đứng bên cạnh Triệu vương đang hôn mê bị trói đứng vào cột.
XÍch Vân đến sau, đại khái nghe qua câu chuyện cũng hiểu được năm phần, xà yêu này tương tư thụ yêu cả mấy ngàn năm không được hồi báo, người tình trong mộng cư nhiên lại bị một phàm nhân nhất thời vô tình đi ngang qua cướp mất, trong lòng phẫn hận, từ lâu đã muốn giết Triệu vương nhưng lại gặp phải thụ yêu liều mạng thủ hộ, hắn không muốn đấu pháp thương tổn người yêu nên nhẫn đến tận lúc này.
Triệu vương đối với thụ yêu thay lòng đổi dạ mà nàng với hắn vẫn nhất quyết chung tình, nhất quyết ở lại hoàng cung liều mạng đấu tranh chống lại sự chia cắt của thiên đình, nàng cùng với Băng DI mỗi ngày căng thẳng đấu trí, lại bị phu quân lạnh nhạt nên thần sắc càng ngày càng kém khiến cho xà yêu thấy được lại càng vừa yêu vừa căm hận khôn cùng. Hận kia tất nhiên là hướng trên người Triệu vương mà phát tiết. Hắn nhân lúc thụ yêu bị thiên binh thiên tướng cầm chân mà bắt người, thầm nghỉ giải quyết nhanh gọn còn quay lại giúp thụ yêu oanh oanh liệt liệt đánh một trận, không ngờ bị Băng Di phát hiện đuổi theo dẫn đến một đám người theo tới.
Kế hoạch của xà yêu bất đắc dĩ thay đổi, hắn mang người đến Hỏa Diệm Đàm ở phương bắc xa xôi này. Lúc Xích Vân bước vào, Băng Di chỉ yên lặng đứng nhìn ba người kia, hắn cũng ra lệnh cho chúng tướng án binh bất động.
Lúc này xà yêu lại đánh tỉnh Triệu vương, chỉ cho hắn nhìn hoàn hậu đã hiện nguyên hình của hắn, trái với dự đoán, Triệu vương lại bình tĩnh dị thường:
– Ngọc Thụ! Ta những tưởng đời này sẽ không còn được nhìn thấy chân diện của nàng thêm lần nào nữa.
Hắn biết?
Triệu vương cười thê lương:
-Ta biết cả. Lần đầu tiên gặp nhau ta đã biết thân phận của nàng. Ta cũng biết ý định của Tuyết Phi. Ngọc Thụ, tin ta, ta chỉ không muốn họ tổn thương nàng nên mới cố quên nàng, đem tình cảm chôn sâu vào lòng…Yêu nàng, ta không bao giờ hối hận.
Thụ yêu khóc, đáy mắt Băng Di cũng lấp lánh lệ quang.
Xích vân hắn lần đầu tiên biết được, Băng phách cũng có lệ, lần đầu tiên biết được Hỏa Thần cũng có lúc đáy mắt bốc lên một tầng hơi sương mỏng. Hắn không biết mình là vì đau lòng cho nước mắt của Băng Di hay vì đôi nghiệt duyên kia mà luyến tiếc.
– Xa Vẫn! Ngươi mau thả chàng!
– Ngọc Thụ, ngươi muộn rồi, tâm của ta đã chết, sẽ không nhất nhất nghe lời ngươi như trước đây.
– Còn không thả ta sẽ không khách khí!
– Ngươi muốn đánh ta? Ta chỉ lo bản thân mình chịu không nổi cô đơn sẽ vô tình kéo hắn đồng vu quy tận.
– Ngọc Thụ, nàng đừng quản ta nữa, mau đi đi. Một đời phàm nhân có mấy mươi năm, ta rồi cũng sẽ chết, sớm một chút hay muộn một chút cũng không khác biệt. Nàng mau chạy, không được để thần tiên bắt được.
– Bệ hạ!
– Thật cảm động! Cảm động a! Ngọc Thụ, ngươi nhảy xuống Hỏa Diệm Đàm ta liền thả cho hắn trở về làm hoàng đế của hắn.
– Ngươi điên rồi.
– Tiểu hoàng đế! Ngươi vì nàng mà điên. Ta cũng vì nàng mà điên. Có gì không thể?
Đúng vậy! Có gì không thể. Chỉ là cách điên của bọn hắn không giống nhau. Một người bất chấp trách nhiệm với thiên hạ. Một người si tâm chờ đợi đến khi tuyệt vọng thà là hủy đi người mình yêu thương nhất cũng không muốn nàng cùng nam nhân khác ân ân ái ái. Chấp niệm trong tình cảm đôi khi đi ngược lẽ thường, cũng bất chấp luân lí.
– Giữ lời!
Thụ yêu chỉ dặn lại hai chữ liền không chút do dự nhảy xuống Hỏa DIệm Đàm.
Mà Triệu vương vừa thoát ra được cũng liền nhảy theo.
Băng Di chớp mắt cũng lao tới giữ hắn lại, khó nhọc giữ thăng bằng lơ lững trên Hỏa Diệm Đàm.
– Ngươi điên rồi! Người còn muôn dân nước Triệu, ngươi không thể bỏ họ.
– Ta có sống cũng há có còn tâm tư lo cho họ. Nàng không còn, ta lưu lại cũng chỉ có thể làm một phế nhân.
Mọi chuyện chỉ diễn ra trong tích tắc. Lúc Xích Vân đến kịp, Băng Di đã buôn tay để Triệu vương rơi xuống biển lửa mênh mông bên dưới. Nàng đứng bên bờ khóc đến lê hoa đái vũ. Nàng ở bên họ ba năm, tình sâu nghĩa nặng của họ dù cất sâu trong lòng nàng cũng đâu thể nói không thấy liền không thấy. Những tưởng đó chỉ là chút mê muội trầm luân, chỉ cần nàng cứu họ thoát ra, mọi chuyện liền tốt đẹp.
Thế gian ai học được chữ “Ngờ”.
Xích Vân vội kéo nàng ra xa Hỏa Diệm Đàm, thể chất đặc thù của nàng kị hỏa. Nhưng hắn muộn một bước, hắn quên chính mình cũng là hỏa, so với Hỏa Diệm Đàm chỉ có hơn không có kém. Hắn vừa kéo Băng Di vào lòng nàng liền biến thân trong suốt, nơi đáng lẽ là trái tim băng không bao giờ đập của nàng giờ bừng lên một ngọn lửa nhỏ, dần dần lan ra.
Xích Vân hoản hốt buôn tay, định nhảy ra xa nhưng lại bị bàn tay trong suốt của nàng kéo lại.
“ Không phải vì hỏa khí của huynh. Có muốn muội kể lại chuyện năm xưa không?”
Hắn hốt hoảng, chuyện năm xưa, là chuyện cách đây một vạn năm ngàn năm sao? Là biến động duy nhất trong cuộc đời nàng? Là chuyện khiến nàng không nói chuyện với hắn suốt hơn vạn năm qua?
Suốt vạn năm qua, nàng không không bố thí cho hắn nửa lời, lúc này tại sao lại mở miệng, tại sao lại muốn nói?
Xích Vân nhất thời hóa đá, trong lòng hắn có một dự cảm xấu bừng lên mãnh liệt.
Băng Di không đợi câu trả lời của hắn, thâm tình nhìn hắn mỉm cười:
“ Muội dù kị hỏa, hỏa khí của huynh lại cường đại, bất quá muội là do một tay thiên đến tạo thành, hỏa khí của huynh cùng lắm cũng chỉ làm muội bị thương một chút, đâu đến nỗi mất hết tu vị như vậy.”
Nàng bình tĩnh mỉm cười nói từng lời từng lời thật nhẹ nhàn rành mạch mà hắn lại cảm thấy bản thân như biến thành tượng đất đang bị người từng búa từng búa một đập xuốn, thân tan vạn mảnh.
“Là bởi vì muội động phàm tâm. Ái tình cuồng nhiệt như hỏa nên tu vi từng chút từng chút một mất đi. Như vậy mới không chịu nổi hỏa khí của huynh. Như vậy mới đành xem huynh như không tồn tại.
Xích Vân! Muội hết cứu rồi. Lửa đó lại đang đốt cháy muội. Thiên đế nói chỉ cứu được muội một lần, một lần duy nhất mà thôi. Cho nên…lần này…muội thật sự phải đi. Muội không hối hận, họ làm muội hiểu, thật sự yêu thì xảy ra chuyện gì cũng sẽ không hối hận.
Muội thật sự không muốn lãnh đạm với huynh, nhưng muội không thể thân cận với huynh được, muội phải sống, phải sống thật tốt để ngày ngày chờ huynh đến nhìn muội. Huynh…đừng trách muội…muội phải đi rồi…huynh đừng trách muội…”
Xích Vân dùng hết sức lực bình sinh hét đến đất trời rung động cũng không làm gì được, chỉ có thể trơ mắt nhìn người nhi nữ mình yêu suốt hai vạn năm cứ thế tan thành sương mỏng.
Có một luồn hàn khí yếu tụ lại, cố gắn bảo trụ tiên thân của Băng Di, nhiệt độ hạ thấp đến nỗi ảnh sáng từ Hỏa Diệm Đàm nhất thời tắt mất, lạnh đến nỗi khiến cho da thịt Xích Vân đau đớn nhưng hắn không quản, kích động như điên nhìn thân ảnh trắng toát còn chưa rõ nhân dạng đang dần dần xuất hiện.
Băng Di lúc lày chỉ còn như một ảo ảnh khói sương cũng quay sang nhìn, ý cười bên môi càng đậm.
“ Tuyết Vũ! Buông tay đi. Muội biết vô ích mà!”
“Không! Muội nhất định không buông. Nhất định không buông. Tỷ tỷ không thể bỏ muội, muội trước giờ luôn sùng bái tỷ, vì tỷ mà sống, vì tỷ mà cố gắn, tỷ không thể nói đi là đi bỏ lại muội được.”
Tuyết tinh linh kia chỉ là một ụ tuyết trắng, còn chưa hiện được hình người hoàn chỉnh đã có thể có hàn khí cực đại như vậy cũng không thể nói nàng ta giỏi, chỉ có thể nói Băng Di vì yêu nên mới trở nên yếu ớt, mới để cho hauuj bối như nàng ta qua mặt.
Băng Di vì hắn nên mới có kết cục thê thảm như vậy.
Không! Nàng từ hơn vạn năm trước đã rất bi thương rồi, đều là do hắn.
Xích Vân lần đầu tiên rơi lệ. Bởi vì hắn là Hỏa Thần nên nước mắt ra đến hốc mắt đều trực tiếp biến thành hơi nước bốc lên, chỉ có giờ phút này đây, bị hàn khí của Tuyết Vũ gây áp lực mới có thể đọng lại rới xuống, rơi xuyên qua bàn tay trong suốt của Băng Di đang đưa ra hứng.
Cuối cùng Tuyết Vũ cũng không trụ được. Băng Di đi, hôi phi yên diệt, hương tiêu ngọc vẫn, ngay cả di thể cũng không lưu lại.
Tuyết Vũ sụp xuống khóc, nước mắt tuôn ra đều đóng thành băng, Hỏa Diệm Đàm tắt hẳn, khắp nơi lạnh buốt xương, tuyết trắng cả một vùng rộng lớn.
Xích Vân đau đớn tuyệt vọng, cái lạnh khắc lên nỗi đau da thịt chẳng nhầm gì, nỗi đau trong lòng khiến hắn nguội lạnh chẳng thua gì băng tuyết.
Gạt nước mắt, đứng dậy, rời đi.
Chúng tiên tụ tập trước cửa điện Linh Tiêu. Hai ngày trước Hỏa Thần Xích Vân đi vào như cái xác không hồn, hai ngày sau đi ra liền như được hồi sinh.
Thiên đế phán tội hắn làm việc thất trách, để Triệu vương chết hồn phách tán lạc, gây ra chinh chiến liên miên ở hạ giới, sinh linh đồ thán, làm tắt mất Hỏa Diệm Đàm, quan trọng nhất là hại chết Băng phách tinh linh bảo bối độc nhất vô nhị trong tam giới. Tước bỏ hết tước vị, khai trừ tiên tịch, đánh vào luân hồi. Hắn lại như vậy thong dong đi nhận phạt, nụ cười trên môi như si như dại.
Thật ra chúng tiên đều biết, tội hắn dù có nặng nhưng xét mấy vạn năm cút cung tận tụy, xét uy thế cùng chiến công lừng lẫy của hắn trong tam giới, dù có bị phạt nặng đến đâu cũng không đến nỗi khai trừ tiên tịch, đày vào luân hồi. Bất quá hắn và Băng Di đau đớn yêu nhau hai vạn năm không ai không biết, một khi người đã không còn, hắn cũng không lưu luyến một kiếp cô tịch lạnh lẽo không hồi kết này nữa, cũng vĩnh viễn không thể là Hỏa Thần uy vũ kiêu hùng ngày nào nữa. Mà Thiên đế cũng nể tình hắn nên sau hai ngày dằn co mới miễn cưỡng thành toàn mà thôi.
Kia một chữ tình, đối với uy lực của nó chúng tiên cũng chỉ có thể thở dài cảm thán.
Tại Diêm Vương điện, Xích Vân nhìn chén canh Mạnh Bà, lần cuối cùng nhớ lại hình ảnh Băng Di.
Lúc nàng mới lên thiên đình, vẫn còn hình dáng một nữ hài, không tên, không tuổi. Trên điện Linh Tiêu, Thiên đế ban nàng tên Băng Di. Nàng lúc đó, đứng giữa đại điện, vây quanh bởi đông đảo chúng tiên lại đảo mắt một cái liền nhìn đến hắn, nở nụ cười định mệnh.
Nhớ đến hơn một vạn năm hắn đứng lặng nhìn nàng, mà nàng chưa bao giờ ngoảnh lại.
Nhớ đến khoảnh khắc cuối cùng, nàng cười với hắn, cười đến vô cùng yên ổn, hạnh phúc cùng thỏa mãn.
Xích Vân mrim cười, giơ chén canh Mạnh Bà lên phía trước, tư thế như kính rượu:
“ Băng Di, ta đợi nàng đến tìm ta.”
Nói xong ngửa đầu uống cạn.
Năm 2012
Đại thiếu gia của tập đoàn tài chính hùng hậu nổi danh Á Châu, Vân Nhật Phong, thích thú ngồi trong thư phòng nhìn ảnh chụp được gửi về từ chuyến đi thám hiểm Bắc cực do chính mình tài trợ.Bất chợt tay hắn cứng đờ, ngẩn người nhìn ảnh chụp một nữ thám hiểm đứng trước hang động phủ đầy bằng tuyết.
Cửa động băng kia, dấy lên trong hắn một cảm giác kì lạ, như thể đã từng thật sự đi qua nhưng lại như chưa từng nhìn thấy.
Mà cô gái kia, nụ cười đạm mạc đó nhất thời như khảm vào tâm can hắn. Nước mắt không tự chủ rơi đầy trên bức ảnh.
Hết.
Trường hận ca
長恨歌
Hán hoàng trọng sắc tư khuynh quốc,
Ngữ vũ đa niên cầu bất đắc.
Dương gia hữu nữ sơ trưởng thành,
Dưỡng tại thâm khuê nhân vị thức.
Thiên sinh lệ chất nan tự khí:
Nhất triêu tuyển tại quân vương trắc.
Hồi mâu nhất tiếu, bách mị sinh,
Lục cung phấn đại vô nhan sắc.
Xuân hàn tứ dục Hoa thanh trì,
Ôn tuyền thủy hoạt tẩy ngưng chi.
Thị nhi phù khởi kiều vô lực,
Thỉ thị tân thừa ân trạch thì,
Vân bấn hoa nhan kim bộ diêu.
Phù dung trướng noãn độ xuân tiêu.
Xuân tiêu khổ đoản, nhật cao khởi.
Tùng thử quân vương bất tảo triều.
Thừa hoan thị yến vô nhàn hạ,
Xuân tùng xuân du, dạ chuyên dạ.
Hậu cung giai lệ tam thiên nhân,
Tam thiên sủng ái tại nhất thân.
Kim ốc trang thành kiều thị dạ,
Ngọc lâu yến bãi túy hòa xuân.
Tỉ muội đệ huynh giai liệt thổ,
Khả liên quang thái sinh môn hộ
Toại linh thiên hạ phụ mẫu tâm
Bất trọng sinh nam trọng sinh nữ.
Ly cung cao xứ nhập thanh vân,
Tiên nhạc phong phiêu xứ xứ văn,
Hoãn ca mạn vũ ngưng ti trúc,
Tận nhật quân vương khan bất túc…
Ngư Dương bề cổ động địa lai,
Kinh phá Nghê Thường vũ y khúc.
Cửu trùng thành khuyết yên trần sinh
Thiên thặng vạn kỵ Tây Nam hành.
Thúy hoa diêu diêu hành phục chỉ,
Tây xuất đô môn bách dư lý.
Lục quân bất phát, vô nại hà,
Uyển chuyển nga my mã tiền tử,
Hoa điền ủy địa vô nhân thâu,
Thúy kiều kim tước ngọc tao đầu.
Quân vương yểm diện cứu bất đắc,
Hồi khan huyết lụy tương hòa lưu.
Hoàng ai tán mạn phong tiêu tác,
Vân san oanh vu đăng Kiếm các.
Nga mi sơn hạ thiểu nhân hành,
Tinh kỳ vô quan nhật sắc bạc.
Thục giang thủy bích, Thục sơn thanh,
Thánh chúa triêu triêu mộ mộ tình.
Hành cung kiến nguyệt thương tâm sắc,
Dạ vũ văn linh trường đoạn thanh.
Thiên tuyền địa chuyển hồi long ngự,
Đáo thử trù trừ bất năng khứ.
Mã ngôi pha hạ nê thổ trung,
Bất kiến ngọc nhan không tử xứ,
Quân thần tương cố tận triêm y,
Đồng vọng đô môn tín mã quy.
Quy lai trì uyển giai y cựu:
Thái dịch phù dung Vị ương liễu.
Phù dung như diện liễu như my.
Đối thử như hà bất lụy thùy!
Xuân phong đào lý hoa khai nhật,
Thu vũ ngô đồng diệp lạc thì.
Tây cung nam nội đa thu thảo,
Lạc diệp mãn giai hồng bất tảo.
Lê viên đệ tử bạch phát tân,
Tiêu phòng a giám thanh nga lão.
Tịch diện huỳnh phi tứ thiểu nhiên
Cô đăng khiêu tận, vị thành miên.
Trì trì chung cổ sơ trường dạ
Cảnh cảnh tinh hà dục dục thự thiên.
Uyên ương ngõa lãnh sương hoa trọng,
Phỉ thúy khâm hàn thùy dữ cộng
Du du sinh tử biệt kinh niên
Hồn phách bất tằng lai nhập mộng.
Lâm cùng đạo sĩ Hồng đô khách,
Năng dĩ tinh thành trí hồn phách.
Vị cảm quân vương tuyển chuyển tư,
Toại giao phương sĩ ân cần mịch
Bài vân ngự khí bôn như điện,
Thăng thiên nhập địa cầu chi biến.
Thượng cùng bích lạc hạ hoàng tuyền,
Lưỡng xứ mang mang giai bất kiến.
Hốt đăng hải thượng hữu tiên san,
San tại hư vô phiếu diễu gian.
Lâu các linh lung ngũ vân khởi,
Kỳ trung sước ước đa tiên tử.
Trung hữu nhất nhân tự Thái Chân,
Tuyết phu hoa mạo sâm si thị.
Kim khuyết tây tương khấu ngọc quynh,
Chuyển giao Tiểu Ngọc báo Song Thành.
Văn đạo Hán gia thiên tử sứ.
Cửu hoa trướng lý mộng hồn kinh.
Lãm y thôi chẩm khởi bồi hồi,
Châu bạc ngân bình dĩ lỹ khai.
Vân kế bán thiên tân thụy giác,
Hoa quan bất chính hạ đường lai.
Phong xuy tiên duệ phiêu phiêu cử
Do tự Nghê Thường vũ y vũ,
Ngọc dung tịch mạc lệ lan can.
Lê hoa nhất chi xuân đái vũ.
Hàm tình ngưng thế tạ quân vương
Nhất biệt âm dung lưỡng diễu mang.
Chiêu dương điện lý ân ái tuyệt
Bồng lai cung trung nhật nguyệt trường.
Hồi đầu hạ vọng nhân hoàn xứ,
Bất kiến Trường An kiến trần vụ
Duy tương cựu vật biểu thâm tình
Điền hợp kim thoa ký tương khứ.
Điền lưu nhất cổ hợp nhất phiến
Thoa bích hoàng kim hợp phân điện.
Đãn giao tâm tự kim điền kiên,
Thiên thượng nhân gian hội tương kiến.
Lâm biệt ân cần trọng ký từ,
Từ trung hữu thệ lưỡng tâm tri,
Thất nguyệt thất nhật Trường sinh điện,
Dạ bán vô nhân tư ngữ thì,
Tại thiên nguyện tác tị dực điểu,
Tại địa nguyện vi tiên lý chi.
Thiên trường địa cửu hữu thời tận,
Thử hận miên miên vô tuyệt kỳ.
1 Đức vua Hán mến người khuynh quốc,
2 Trải bao năm tìm chuốc công toai.
3 Nhà Dương có gái mới choai,
4 Buồng xuân khóa kín chưa ai bạn cùng.
5 Lạ gì của tuyết đông ngọc đúc,
6 Chốn ngai vàng phút chốc ngồi bên.
7 Một cười trăm vẻ thiên nhiên,
8 Sáu cung nhan sắc thua hờn phấn son.
9 Trời xuân lạnh suối tuôn mạch ấm,
10 Da mỡ đông kỳ tắm ao Hoa.
11 Vua yêu bận ấy mới là,
12 Con hầu nâng dậy coi đà mệt thay!
13 Vàng nhẹ bước lung lay tóc mái,
14 Màn phù dung êm ái đêm xuân.
15 Đêm xuân vắn vủn có ngần,
16 Ngai rồng từ đấy chậm phần vua ra.
17 Suốt ngày tháng tiệc hoa vua mãi,
18 Đêm xuân tàn xuân lại còn đêm,
19 Ba nghìn xinh đẹp chị em,
20 Ba nghìn yêu quý chất nêm một mình.
21 Nhà vàng đúc đêm thanh ôm ấp,
22 Lầu ngọc cao, say ắp màn xuân.
23 Anh em sướng đủ mọi phần,
24 Mà cho thiên hạ có lần rẻ trai.
25 Vẳng tiên Nhạc khắp nơi nghe biết,
26 Làn gió đưa cao tít Ly Cung.
27 Suốt ngày múa hát thung dung,
28 Tiếng tơ, tiếng trúc say lòng quân vương.
29 Ầm tiếng trống Ngư Dương kéo đến,
30 Khúc Nghê Thường tan biến như không.
31 Chín lần thành khuyết bụi tung,
32 Nghìn xe, muôn ngựa chơi vùng Tây Nam.
33 Đi lại đứng hơn trăm dặm đất,
34 Cờ Thúy Hoa bóng phất lung lay.
35 Sáu quân rùng rắng làm rầy,
36 Mày ngài trước ngựa lúc này thương ôi!
37 Ai người nhặt thoa rơi bỏ đất,
38 Ôi Thúy Kiều ngọc nát vàng phai.
39 Quân vương bưng mặt cho rồi,
40 Quay đầu trông lại, máu rơi lệ dàn.
41 Gió tung bụi mê man tản mác,
42 Đường thang mây Kiếm Các lần đi.
43 Vắng tanh dưới núi Nga My,
44 Mặt trời nhạt thếch, tinh kỳ buồn tênh.
45 Đất Ba Thục non xanh, nước biếc,
46 Lòng vua cha thương tiếc hôm mai.
47 Thấy trăng luống đã đau người,
48 Đêm mưa đứt ruột, canh dài tiếng chuông.
49 Phúc trời đất quay cuồng vận số,
50 Bánh xe rồng đến chỗ ngày xưa.
51 Đất bùn chỗ chết còn trơ!
52 Thấy đây mặt ngọc, bây giờ Mã Ngôi!
53 Đầm vạt áo vua tôi giọt lệ,
54 Gióng dây cương ngựa tế về Đông.
55 Cảnh xưa dương liễu, phù dung,
56 Vị Ương, Thái Dịch, hồ cung vẹn mười.
57 Phù Dung đó! Mặt ai đâu tá?
58 Mày liễu đâu? Cho lá còn như!
59 Càng trông hoa liễu năm xưa,
60 Càng xui nước mắt như mưa ướt đầm.
61 Xuân đào lý gió đêm huê nở,
62 Thu khi mưa rụng lá thu đồng.
63 Kìa Nam Uyển, nọ Tây Cung,
64 Đầy thềm ai quét lá hồng thu rơi.
65 Vườn lê cũ những ai con hát,
66 Mái tóc coi trắng phớt lạ lùng.
67 Những ai coi giữ tiêu phòng?
68 Mày xanh thuở ấy nay cùng già nhăn.
69 Trước cung điện nhìn sân đêm tối,
70 Đom đóm bay gợi mối u sầu.
71 Ngọn đèn khêu đã cạn dầu,
72 Khó thay! giấc ngủ dễ hầu ngủ xong!
73 Tiếng canh tối từng tùng điểm trống,
74 Năm canh dài chẳng giống đêm xưa.
75 Sông Ngân lấp lánh sao thưa,
76 Trời chưa muốn sáng, sao chưa sáng trời?
77 Trên mái ngói sương rơi áo lạnh,
78 Trong chăn nằm bên cạnh là ai?
79 Cách năm sống thác đôi nơi,
80 Thấy đâu hồn phách vãng lai giấc nồng!
81 Khách đạo sĩ Lâm Cùng có gã,
82 Chơi Hồng Đô phép lạ thần thông.
83 Xót vì vua chúa nhớ nhung,
84 Mời sai phương sĩ hết lòng ra tay.
85 Cưỡi luồng gió như bay như biến,
86 Trên trời xanh, dưới đến đất đen.
87 Hai nơi bích lạc, hoàng tuyền,
88 Dưới trên tìm khắp, mơ huyền thấy chi.
89 Sực nghe nói tìm đi mé bể,
90 Có non tiên ngoài phía hư không.
91 Rỡ ràng cung điện linh lung,
92 Xa trông năm sắc mây lồng đẹp sao!
93 Trong tha thướt biết bao tiên tử,
94 Một nàng tiên tên chữ Ngọc Chân.
95 Mặt hoa da tuyết trắng ngần,
96 Dáng như người ấy có phần phải chăng?
97 Mái tây gõ cửa vàng then ngọc,
98 Cậy đưa tin Tiểu Ngọc, Song Thành.
99 Nghe tin sứ giả Hán Đình,
100 Cửu Hoa trong trướng giật mình giấc mơ.
101 Cầm áo dây, thẩn thơ buồn bực,
102 Mở rèm châu bình bạc lần ra.
103 Bâng khuâng nửa mái tây tà,
104 Thềm cao xuống chiếc mũ hoa lệch đầu.
105 Phới tay áo, bay màu ngọn gió,
106 Giống Nghê Thường khúc múa năm xưa.
107 Lệ dàn mặt ngọc lưa thưa,
108 Cành lê hoa chíu hạt mưa xuân đầm.
109 Ngừng nước mắt âm thầm buồn bã,
110 Đội ơn lòng, xin tạ quân vương.
111 Từ ngày cách trở đôi phương,
112 Vắng tanh tăm tiếng, mơ màng hình dong.
113 Nơi Đế điện rứt vòng ân ái,
114 Chốn Tiên Cung thư thái tháng ngày,
115 Cõi trần ngoảnh lại mà hay,
116 Tràng An chẳng thấy, thấy đầy bụi nhơ.
117 Lấy chi tỏ tình xưa thâm thú?
118 Gửi cành thoa vật cũ cầm xuôi.
119 Thoa vàng hộp khảm phân đôi,
120 Nửa xin để lại, nửa thời đem đi.
121 Chỉ xin nguyện lòng ghi tạc dạ,
122 Tựa thoa vàng bền chắc không phai,
123 Thời cho cách trở đôi nơi,
124 Nhân gian rồi với trên trời gặp nhau.
125 Ân cần dặn mấy câu lâm biệt,
126 Lời thề xưa lòng biết với lòng,
127 Là đêm Trùng Thất ngồi chung,
128 Trường Sinh sân điện vắng không bóng người.
129 Xin kết nguyện chim trời liền cánh,
130 Xin làm cây cành nhánh liền nhau,
131 Thấm chi trời đất dài lâu,
132 Giận này dằng dặc dễ hầu có nguôi…
Tản Đà dịch
Chú thích
Nguyên văn, phiên âm, dịch nghĩa, dịch thơ
1 漢皇重色思傾國 Hán Hoàng (1) trọng sắc tư khuynh quốc Vua Hán trọng sắc đẹp, luôn luôn nghĩ đến người nghiêng nước nghiêng thành. Đức vua Hán mến người khuynh quốc,
2 御宇多年求不得 Ngự vũ đa niên cầu bất đắc Tuy tại vị đã lâu năm, vẫn chưa tìm được người vừa ý. Trải bao năm tìm chuốc công toai.
3 楊家有女初長成 Dương gia hữu nữ sơ trưởng thành Nhà họ Dương có một người con gái vừa đến tuổi trưởng thành, Nhà Dương có gái mới choai,
4 養在深閨人未識 Dưỡng tại thâm khuê nhân vị thức nuôi trong phòng khuê kín, chưa ai biết. Buồng xuân khóa kín chưa ai bạn cùng.
5 天生麗質難自棄 Thiên sinh lệ chất nan tự khí Trời sinh ra chất đẹp đẽ, khó có thể bỏ đi được. Lạ gì của tuyết đông ngọc đúc,
6 一朝選在君王側 Nhất triêu tuyển tại quân vương trắc Một buổi sáng kia, thiếu nữ được tuyển vào ở bên vua. Chốn ngai vàng phút chốc ngồi bên.
7 回眸一笑百媚生 Hồi mâu nhất tiếu bách mị sinh Nàng liếc mắt lại, mỉm một nụ cười, trăm vẻ đẹp phát sinh, Một cười trăm vẻ thiên nhiên,
8 六宮粉黛無顏色 Lục cung phấn đại vô nhan sắc khiến cho các phi tần trong cung đều như không có nhan sắc. Sáu cung nhan sắc thua hờn phấn son.
9 春寒賜浴華清池 Xuân hàn tứ dục Hoa Thanh trì (2) Mùa xuân nhà vua cho nằng tắm ở ao Hoa Thanh. Trời xuân lạnh suối tuôn mạch ấm,
10 溫泉水滑洗凝脂 Ôn tuyền thủy hoạt tẩy ngưng chi Nước suối ấm chảy mau, rửa thân thể mịn màng như mỡ đọng. Da mỡ đông kỳ tắm ao Hoa.
11 侍兒扶起嬌無力 Thị nhi phù khởi kiều vô lực Con hầu nâng dậy, nàng yếu đuối tưởng chừng như không có sức để đứng lên nổi. Vua yêu bận ấy mới là,
12 始是新承恩澤時 Thủy thị tân thừa ân trạch thì Đó là lúc nàng bắt đầu được thừa ân vua. Con hầu nâng dậy coi đà mệt thay!
13 雲鬢花顏金步搖 Vân mấn hoa nhan kim bộ dao (3) Mặt nàng đẹp như hoa, tóc mượt như mây, cài chiếc bộ dao bằng vàng. Vàng nhẹ bước lung lay tóc mái,
14 芙蓉帳暖度春宵 Phù dung trướng noãn độ xuân tiêu Nàng cùng vua trải qua đêm xuân trong trướng Phù Dung ấm áp. Màn phù dung êm ái đêm xuân.
15 春宵苦短日高起 Xuân tiêu khổ đoản nhật cao khởi Đêm xuân tiếc rằng ngắn ngủi, mặt trời lên cao, mới trở dậy. Đêm xuân vắn vủn có ngần,
16 從此君王不早朝 Tòng thử quân vương bất tảo triều Từ đó vua không ra ngự triều sớm nữa. Ngai rồng từ đấy chậm phần vua ra.
17 承歡侍宴無閑暇 Thừa hoan thị yến vô nhàn hạ Nàng chiều theo thú vui của vua, chầu chực nơi yến tiệc, không lúc nào nhàn rỗi. Suốt ngày tháng tiệc hoa vua mãi,
18 春從春遊夜專夜 Xuân tòng xuân du dạ chuyển dạ Nàng cùng vua vui chơi hết mùa xuân này đến mùa xuân khác, hết đêm này đến đêm khác. Đêm xuân tàn xuân lại còn đêm,
19 後宮佳麗三千人 Hậu cung giai lệ tam thiên nhân Người đẹp chốn hậu cung có tới ba nghìn, Ba nghìn xinh đẹp chị em,
20 三千寵愛在一身 Tam thiên sủng ái tại nhất thân nhưng lòng sủng ái của nhà vua tập trung tại một mình nàng. Ba nghìn yêu quý chất nêm một mình.
21 金星妝成嬌侍夜 Kim Tinh trang thành kiều thị dạ Trong nhà vàng, sau khi trang điểm xong, nàng tới chầu vua vào lúc ban đêm. Nhà vàng đúc đêm thanh ôm ấp,
22 玉樓宴罷醉和春 Ngọc lâu yến bãi túy hòa xuân Tại lầu ngọc, sau khi yến tiệc xong rồi, trong sự say sưa, có bào hàm tình xuân chan chứa. Lầu ngọc cao, say ắp màn xuân.
23 姊妹弟兄皆列士 Tỉ muội đệ huynh giai liệt sĩ Chị em và anh em nàng đều được vua ban phẩm tước, cắt đất đai cho, Anh em sướng đủ mọi phần,
24 可憐光彩生門戶 Khà liên quang thái sinh môn hộ khiến cho vẻ sáng sủa, đáng yêu phát sinh ra trong cửa nhà nàng. Mà cho thiên hạ có lần rẻ trai.
25 遂令天下父母心 Toại linh thiên hạ phụ mẫu tâm Việc này làm cho lòng các bậc cha mẹ trong thiên hạ Vẳng tiên Nhạc khắp nơi nghe biết,
26 不重生男重生女 Bất trọng sinh nam trọng sinh nữ không trọng sinh con trai nữa, mà trọng sự sinh con gái. Làn gió đưa cao tít Ly Cung.
27 驪宮高處入青雲 Ly Cung (4) cao xứ nhập thanh vân Ly Cung cao chót vót lẫn vào trong mây xanh. Suốt ngày múa hát thung dung,
28 仙樂風飄處處聞 Tiên nhạc phong phiêu xứ xứ văn Tiếng nhạc tiên theo gió thổi bay đi, khắp nơi đều nghe thấy. Tiếng tơ, tiếng trúc say lòng quân vương.
29 緩歌慢舞凝絲竹 Hoãn ca mạn vũ ngưng ti trúc Điệu ca thong thả, điệu vũ nhẹ nhàng, hòa lẫn với tiếng tơ tiếng trúc, êm đềm. Ầm tiếng trống Ngư Dương kéo đến,
30 盡日君王看不足 Tận nhật quân vương khán bất túc Suốt ngày, quân vương xem vẫn cho là không đủ. Khúc Nghê Thường tan biến như không.
31 漁陽鼙鼓動地來 Ngư Dương (5) bề cổ động địa lai Tiếng trống tự đất Ngư Dương đưa lại vang động cả mặt đất, Chín lần thành khuyết bụi tung,
32 驚破霓裳羽衣曲 Kinh phá Nghê thường vũ y khúc (6) phá tan khúc nhạc Nghê-thường vũ-y. Nghìn xe, muôn ngựa chơi vùng Tây Nam.
33 九重城闕煙塵生 Cửu trùng thành khuyết yên trần sinh Khói và bụi phát sinh ra ở chốn thành khuyết nhà vua Đi lại đứng hơn trăm dặm đất,
34 千乘萬騎西南行 Thiên thặng vạn kỵ tây nam hành Nghìn cỗ xe, muôn con ngựa đi sang miền tây nam. Cờ Thúy Hoa bóng phất lung lay.
35 翠華搖搖行復止 Thúy Hoa dao dao hành phục chỉ Cờ thúy hoa đương phất phới giong ruổi trên đường, bỗng dưng dừng lại, Sáu quân rùng rắng làm rầy,
36 西出都門百餘里 Tây xuất đô môn bách dư lý lúc đoàn quân vừa ra khỏi cửa kinh đô hơn trăm dặm về phía tây. Mày ngài trước ngựa lúc này thương ôi!
37 六軍不發無奈何 Lục quân bất phát vô nại hà Sáu quân không chịu tiến, không biết làm sao. Ai người nhặt thoa rơi bỏ đất,
38 宛轉蛾眉馬前死 Uyển chuyển nga my mã tiền tử Vua đành lòng để cho người đẹp uyển chuyển chết tại dưới ngựa. Ôi Thúy Kiều ngọc nát vàng phai.
39 花鈿委地無人收 Hoa điền (7) ủy địa vô nhân thu Các đồ trang sức rơi trên mặt đất không ai nhặt lên. Quân vương bưng mặt cho rồi,
40 翠翹金雀玉搔頭 Thúy kiều kim tước ngọc tao đầu (8) Quay đầu trông lại, máu rơi lệ dàn.
41 君王掩面救不得 Quân vương yểm diện cứu bất đắc Quân vương đau đớn che mặt, không sao cứu nổi. Gió tung bụi mê man tản mác,
42 回看血淚相和流 Hồi khan huyết lệ tương hòa lưu Quay đầu lại trông thấy cảnh thương tâm ấy, máu và nước mắt hoà lẫn nhau chảy xuống ròng ròng. Đường thang mây Kiếm Các lần đi.
43 黃埃散漫風蕭索 Hoàng ai tán mạn phong tiêu tác Bụi vàng bay tản mát, gió thổi tiêu điều. Vắng tanh dưới núi Nga My,
44 雲棧縈紆登劍閣 Vân sạn oanh hu đăng Kiếm Các (9) Đường mây khuất khúc, quanh co đi lên Kiếm Các. Mặt trời nhạt thếch, tinh kỳ buồn tênh.
45 峨嵋山下少人行 Nga My (10) sơn hạ thiểu nhân hành Dưới núi Nga My, ít người qua lại. Đất Ba Thục non xanh, nước biếc,
46 旌旗無光日色薄 Tinh kỳ vô quang nhật sắc bạc Cờ quân không có ánh sáng trong sắc mặt trời nhợt nhạt. Lòng vua cha thương tiếc hôm mai.
47 蜀江水碧蜀山青 Thục giang thủy bích Thục sơn thanh Nước sông Thục biếc, núi Thục xanh xanh. Thấy trăng luống đã đau người,
48 聖主朝朝暮暮情 Thánh chúa triêu triêu mộ mộ tình Tình quân vương khắc khoải sớm chiều không lúc nào nguôi. Đêm mưa đứt ruột, canh dài tiếng chuông.
49 行宮見月傷心色 Hành cung kiến nguyệt thương tâm sắc Ở chốn hành cung, trông ánh trăng có màu sắc thương tâm. Phúc trời đất quay cuồng vận số,
50 夜雨聞鈴腸斷聲 Dạ vũ văn linh (11) trường đoạn thanh Trong đêm mưa, nghe tiếng chiêng, toàn là những tiếng đoạn trường. Bánh xe rồng đến chỗ ngày xưa.
51 天旋地轉迴龍馭 Thiên toàn địa chuyển hồi long ngự Trời xoay, đất chuyển, ngựa nhà vua trở về. Đất bùn chỗ chết còn trơ!
52 到此躊躇不能去 Đáo thử trù trừ bất năng khứ Đến nơi đây ngựa trù trừ không đi lên được. Thấy đây mặt ngọc, bây giờ Mã Ngôi!
53 馬嵬坡下泥土中 Mã Ngôi (12) pha hạ nê thổ trung Trong đám đất bùn dưới Mã Ngôi pha, Đầm vạt áo vua tôi giọt lệ,
54 不見玉顏空死處 Bất kiến ngọc nhan không tử xứ không trông thấy chỗ người đẹp đã chết khi xưa. Gióng dây cương ngựa tế về Đông.
55 君臣相顧盡霑衣 Quân thần tương cố tận triêm y Vua tôi nhìn nhau, hết thảy mọi người nước mắt đều tràn thấm áo. Cảnh xưa dương liễu, phù dung,
56 東望都門信馬歸 Đông vọng đô môn tín mã quy Trông về cửa kinh đô phía đông, tin ở con ngựa trở về. Vị Ương, Thái Dịch, hồ cung vẹn mười.
57 歸來池苑皆依舊 Quy lai trì uyển giai y cựu Về đến nơi, ao vườn đều như xưa. Phù Dung đó! Mặt ai đâu tá?
58 太液芙蓉未央柳 Thái Dịch (13) phù dung Vị Ương (14) liễu Này là phù dung ao Thái Dịch, này là liễu cung Vị Ương. Mày liễu đâu? Cho lá còn như!
59 芙蓉如面柳如眉 Phù Dung như diện liễu như mi Phù dung trông như khuôn mặt, liễu trông như nét mày của người đã khuất. Càng trông hoa liễu năm xưa,
60 對此如何不淚垂 Đối thử như hà bất lệ thùy Trước cảnh ấy, làm sao khỏi rơi nước mắt? Càng xui nước mắt như mưa ướt đầm.
61 春風桃李花開日 Xuân phong đào lý hoa khai nhật Nào là ngày hoa đào, hoa lý nở trong gió xuân, Xuân đào lý gió đêm huê nở,
62 秋雨梧桐葉落時 Thu vũ ngô đồng diệp lạc thì nào là lúc lá ngô đồng rơi trong mưa thu. Thu khi mưa rụng lá thu đồng.
63 西宮南內多秋草 Tây cung Nam nội đa thu thảo Tại cung tây, điện nam, cỏ thu mọc nhiều. Kìa Nam Uyển, nọ Tây Cung,
64 落葉滿階紅不掃 Lạc diệp mãn giai hồng bất tảo Lá rụng đỏ đầy thềm không ai quét. Đầy thềm ai quét lá hồng thu rơi.
65 梨園子弟白髮新 Lê viên (15) tử đệ bạch phát tân Các con em chốn Lê Viên tóc đã trắng xóa. Vườn lê cũ những ai con hát,
66 椒房阿監青娥老 Tiêu phòng a giám (16) thanh nga (17) lão Những viên giám thị nơi tiêu phòng, những nàng trẻ tuổi trước kia bây giờ đã già rồi. Mái tóc coi trắng phớt lạ lùng.
67 夕殿螢飛思悄然 Tịch điện huỳnh phi tứ tiễu nhiên Đơm đóm bay quanh điện chiều, tứ buồn man mác. Những ai coi giữ tiêu phòng?
68 孤燈挑盡未成眠 Cô đăng khiêu tận vị thành miên Khêu hết bấc ngọn đèn cô đơn, vẫn không thành giấc ngủ. Mày xanh thuở ấy nay cùng già nhăn.
69 遲遲鐘鼓初長夜 Trì trì chung cổ sơ trường dạ Tiếng chuông, trống điểm thong thả, báo hiệu mới là khoảng đầu của đêm dài. Trước cung điện nhìn sân đêm tối,
70 耿耿星河欲曙天 Cảnh cảnh tinh hà dục thự thiên Những ngôi sao trên dòng Thiên Hà lấp lánh như sắp trời sáng. Đom đóm bay gợi mối u sầu.
71 鴛鴦瓦冷霜華重 Uyên ương ngõa lãnh sương hoa trọng Ngói uyên ương lạnh mang nặng giọt sương. Ngọn đèn khêu đã cạn dầu,
72 翡翠衾寒誰與共 Phỉ thúy khâm hàn thùy dữ cộng Chăn phỉ thúy lạnh, cùng ai chung đắp? Khó thay! giấc ngủ dễ hầu ngủ xong!
73 悠悠生死別經年 Du du sinh tử biệt kinh niên Kẻ sống, người chết cách biệt nhau hàng năm trường đằng đẵng. Tiếng canh tối từng tùng điểm trống,
74 魂魄不曾來入夢 Hồn phách bất tằng lai nhập mộng Hồn phách nàng chưa từng vào trong giấc mộng quân vương. Năm canh dài chẳng giống đêm xưa.
75 臨邛道士鴻都客 Lâm Cung (18) đạo sĩ Hồng Đô (19) khách Có nhà đạo sĩ huyện Lâm Cung, là khách nơi Hồng Đô, Sông Ngân lấp lánh sao thưa,
76 能以精誠致魂魄 Năng dĩ tinh thành trí hồn phách có thể dùng lòng chân thành đem hồn phách trở về được. Trời chưa muốn sáng, sao chưa sáng trời?
77 為感君王輾轉思 Vị cảm quân vương triển chuyển tứ Vì cảm động tấm lòng thương nhớ dằn dọc của vua Trên mái ngói sương rơi áo lạnh,
78 遂教方士殷勤覓 Toại giao phương sĩ (20) ân cần mịch đạo sĩ liền sai phương sĩ ân cần tìm kiếm hộ. Trong chăn nằm bên cạnh là ai?
79 排空馭氣奔如電 Bài không ngự khí bôn như điện Lướt mây, cưỡi không khí, chạy nhanh như làn chớp. Cách năm sống thác đôi nơi,
80 升天入地求之遍 Thăng thiên nhập địa cầu chi biến Lên trời, vào trong đất, tìm kiếm khắp nơi. Thấy đâu hồn phách vãng lai giấc nồng!
81 上窮碧落下黃泉 Thượng cùng bích lạc (21) hạ hoàng tuyền Bên trên lên đến khoảng trời biếc, phía dưới xuống đến tận suối vàng. Khách đạo sĩ Lâm Cùng có gã,
82 兩處茫茫皆不見 Lưỡng xứ mang mang giai bất kiến Cả hai nơi mênh mông, đều không thấy đâu cả. Chơi Hồng Đô phép lạ thần thông.
83 忽聞海上有仙山 Hốt văn hải thượng hữu tiên san Bỗng đâu nghe nói có non tiên trên mặt biển. Xót vì vua chúa nhớ nhung,
84 山在虛無縹緲間 San tại hư vô phiếu diểu gian Núi này ở trong khoảng hư vô thăm thẳm. Mời sai phương sĩ hết lòng ra tay.
85 樓閣玲瓏五雲起 Lâu các linh lung ngũ vân khởi Nào lầu, nào gác lóng lánh trong năm sắc mây. Cưỡi luồng gió như bay như biến,
86 其中綽約多仙子 Kỳ trung xước ước (22) đa tiên tử Có nhiều nàng tiên dáng diệu lả lướt, yếu đuối. Trên trời xanh, dưới đến đất đen.
87 中有一人字太真 Trung hữu nhất nhân tự Thái Chân (23) Trong số những người này, có một nàng tên gọi là Thái Chân Hai nơi bích lạc, hoàng tuyền,
88 雪膚花貌參差是 Tuyết phu hoa mạo sâm si thị da tuyết, mặt hoa trông tương tự Quí Phi. Dưới trên tìm khắp, mơ huyền thấy chi.
89 金闕西廂叩玉扃 Kim khuyết tây sương khấu ngọc quynh Phương sĩ gõ cánh ngọc nơi cửa vàng hiên tây Sực nghe nói tìm đi mé bể,
90 轉教小玉報雙成 Chuyển giao Tiểu Ngọc (24) báo Song Thành (25) nhờ cậy nàng Tiểu Ngọc báo tin cho nàng Song Thành. Có non tiên ngoài phía hư không.
91 聞道漢家天子使 Văn đạo Hán gia thiên tử sứ Nghe nói có sứ giả của Thiên tử nhà Hán, Rỡ ràng cung điện linh lung,
92 九華帳裡夢魂驚 Cửu hoa trướng (26) lý mộng hồn kinh nàng giật mình kinh động trong trướng hoa. Xa trông năm sắc mây lồng đẹp sao!
93 攬衣推枕起徘徊 Lãm y thôi chẩm khởi bồi hồi Nàng kéo lên, đẩy gối, bồi hồi trở dậy. Trong tha thướt biết bao tiên tử,
94 珠箔銀屏迤邐開 Châu bạc ngân bình dĩ lệ khai Rèm châu, bình bạc chậm chậm mở ra. Một nàng tiên tên chữ Ngọc Chân.
95 雲鬢半偏新睡覺 Vân mấn bán thiên tân thụy giác Mớ tóc mây lêch sang một bên, nàng vừa trở dậy Mặt hoa da tuyết trắng ngần,
96 花冠不整下堂來 Hoa quan bất chỉnh hạ đường lai Mũ hoa không ngay ngắn, nàng bước xuống nhà đi tới. Dáng như người ấy có phần phải chăng?
97 風吹仙袂飄飄舉 Phong xuy tiên duệ phiêu phiêu cử Gió thổi vào tay áo phất phới, Mái tây gõ cửa vàng then ngọc,
98 猶似霓裳羽衣舞 Do tự Nghê Thường vũ y vũ còn giống như lúc nàng múa khúc Nghê Thường vũ y. Cậy đưa tin Tiểu Ngọc, Song Thành.
99 玉容寂寞淚闌干 Ngọc dung tịch mịch lệ lan can Mặt ngọc lặng lẽ, nước mắt chan hòa, Nghe tin sứ giả Hán Đình,
100 梨花一枝春帶雨 Lê hoa nhất chi xuân đái vũ trông nàng như một cành hoa lê mang nặng mưa xuân. Cửu Hoa trong trướng giật mình giấc mơ.
101 含情凝睇謝君王 Hàm tình ngưng thế tạ quân vương Chứa chan tình cảm, nàng nhìn đăm đăm, cảm tạ quân vương. Cầm áo dây, thẩn thơ buồn bực,
102 一別音容兩渺茫 Nhất biệt âm dong lưỡng diểu mang Từ khi ly biệt đến giờ, tiếng nói cùng vẻ mặt cả hai đều cách trở xa xôi. Mở rèm châu bình bạc lần ra.
103 昭陽殿裡恩愛絕 Chiêu Dương (27) điện lý ân ái tuyệt Trong điện Chiêu Dương, ân ái đọan tuyệt. Bâng khuâng nửa mái tây tà,
104 蓬萊宮中日月長 Bồng Lai (28) cung trung nhật nguyệt trường Trong cung Bồng Lai, ngày tháng kéo dài. Thềm cao xuống chiếc mũ hoa lệch đầu.
105 回頭下望人寰處 Hồi thủ hạ vọng nhân hoàn xứ Quay đầu nhìn xuống cõi trần hoàn, Phới tay áo, bay màu ngọn gió,
106 不見長安見塵霧 Bất kiến Tràng An kiến trần vụ Thiếp không thấy Trường An đâu, chỉ thấy sương mú cùng cát bụi. Giống Nghê Thường khúc múa năm xưa.
107 唯將舊物表深情 Duy tương cựu vật biểu thâm tình Thiếp chỉ còn biết mang vật cũ để biểu lộ tình yêu sâu xa thắm thiết. Lệ dàn mặt ngọc lưa thưa,
108 鈿合金釵寄將去 Điền hợp kim thoa ký tương khứ Đây là hộp hoa điền và cành kim thoa, xin gửi người mang đi. Cành lê hoa chíu hạt mưa xuân đầm.
109 釵留一股合一扇 Thoa lưu nhất cổ hợp nhất phiến Thiếp lưu lại một hộp hoa điền và một cành kim thoa. Ngừng nước mắt âm thầm buồn bã,
110 釵擘黃金合分鈿 Thoa phách hoàng kim hợp phân điền Bẻ vàng ở kim thoa, lấy hoa điền trong hộp gửi lại chàng. Đội ơn lòng, xin tạ quân vương.
111 但教心似金鈿堅 Đãn giao tâm tự kim điền kiên Mong rằng lòng ai cũng bền vững như vàng và hoa điền này. Từ ngày cách trở đôi phương,
112 天上人間會相見 Thiên thượng nhân gian hội tương kiến Rồi sẽ có ngày trân trời và cõi người trông thấy nhau. Vắng tanh tăm tiếng, mơ màng hình dong.
113 臨別殷勤重寄詞 Lâm biệt ân cần trùng ký từ Lúc từ biệt, quân vương ân cần căn dặn nhiều lần. Nơi Đế điện rứt vòng ân ái,
114 詞中有誓兩心知 Từ trung hữu thệ lưỡng tâm tri Trong lời căn dặn ấy, có lời thề riêng hai tấm lòng biết được. Chốn Tiên Cung thư thái tháng ngày,
115 七月七日長生殿 Thất nguyệt thất nhật Trường Sinh (29) điện Chúng tôi thề thốt ở điện Trường Sinh ngày mùng bảy tháng bảy Cõi trần ngoảnh lại mà hay,
116 夜半無人私語時 Dạ bán vô nhân tư ngữ thì lúc nửa đêm vắng vẻ, trong khi trò truyện riêng với nhau. Tràng An chẳng thấy, thấy đầy bụi nhơ.
117 在天願作比翼鳥 Tại thiên nguyện tác tị dực điểu (30) Trên trời nguyện làm chim liền cánh, Lấy chi tỏ tình xưa thâm thú?
118 在地願為連理枝 Tại địa nguyện vi liên lý chi (31) dưới đất nguyện làm cây liền cành. Gửi cành thoa vật cũ cầm xuôi.
119 天長地久有時盡 Thiên trường địa cửu hữu thời tận Trời đất lâu dài còn có lúc hết, Thoa vàng hộp khảm phân đôi,
120 此恨綿綿無絕期 Thử tình miên miên vô tuyệt kỳ nhưng mối hận này triền miên không có lúc nào nguôi. Nửa xin để lại, nửa thời đem đi.
121 Chỉ xin nguyện lòng ghi tạc dạ,
122 Trần Trọng San (Thơ Đường 2, Bắc Đẩu 1970, Việt Nam) Tựa thoa vàng bền chắc không phai,
123 Thời cho cách trở đôi nơi,
124 Nhân gian rồi với trên trời gặp nhau.
125 Ân cần dặn mấy câu lâm biệt,
126 Lời thề xưa lòng biết với lòng,
127 Là đêm Trùng Thất ngồi chung,
128 Trường Sinh sân điện vắng không bóng người.
129 Xin kết nguyện chim trời liền cánh,
130 Xin làm cây cành nhánh liền nhau,
131 Thấm chi trời đất dài lâu,
132 Giận này dằng dặc dễ hầu có nguôi …
133
134 Tản Đà
Đằng nào cũng mất công search, tặng mọi người luôn OST của bộ “Journey to the West” 1, 2 (bản phim HK của TVB)Bộ phim này có 2 phần, vai Tôn Ngộ Không, phần đầu do Trương Vệ Kiện đóng, phần 2 do Trần Hạo Dân đóng, xem đều hay, nhg cá nhân Mr.Cent vẫn thích xem phần 1 hơn, căn bản do là fan của Trương Vệ Kiên, rất thích phong thái và tính cách của bác này
Trường hận ca
Hán hoàng trọng sắc tư khuynh quốc
Ngự vũ đa niên cầu bất đắc
Dương gia hữu nữ sơ trưởng thành
Dưỡng tại thâm khuê nhân vị thức
Thiên sinh lệ chất nan tự khí
Nhất triêu tuyển tại quân vương trắc
Hồi mâu nhất tiếu bách mị sinh
Lục cung phấn đại vô nhan sắc
Xuân hàn tứ dục Hoa Thanh trì
Ôn tuyền thuỷ hoạt tẩy ngưng chi
Thị nhi phù khởi kiều vô lực
Thuỷ thị tân thừa ân trạch thì
Vân mấn hoa nhan kim bộ dao
Phù dung trướng noãn độ xuân tiêu
Xuân tiêu khổ đoản nhật cao khởi
Tòng thử quân vương bất tảo triều
Thừa hoan thị yến vô nhàn hạ
Xuân tòng xuân du dạ chuyển dạ
Hậu cung giai lệ tam thiên nhân
Tam thiên sủng ái tại nhất nhân
Kim ốc trang thành kiều thị dạ
Ngọc lâu yến bãi tuý hoà xuân
Tỷ muội huynh đệ giai liệt thổ
Khả liên quang thái sinh môn hộ
Toại linh thiên hạ phụ mẫu tâm
Bất trọng sinh nam trọng sinh nữ
Ly cung cao xứ nhập thanh vân
Tiên nhạc phong phiêu xứ xứ văn
Hoãn ca mạn vũ ngưng ty trúc
Tận nhật quân vương khan bất túc
Ngư Dương bề cổ động địa lai
Kinh phá Nghê thường vũ y khúc
Cửu trùng thành khuyết yên trần sinh
Thiên thặng vạn kỵ tây nam hành
Thuý hoa dao dao hành phục chỉ
Tây xuất đô môn bách dư lý
Lục quân bất phát vô nại hà
Uyển chuyển nga mi mã tiền tử
Hoa điền uỷ địa vô nhân thu
Thuý kiều, kim tước, ngọc tao đầu
Quân vương yểm diện cứu bất đắc
Hồi khan huyết lệ tương hoà lưu
Hoàng ai tản mạn phong tiêu tác
Vân sạn oanh vu đăng Kiếm Các
Nga My sơn hạ thiểu nhân hành
Tinh kỳ vô quang nhật sắc bạc
Thục giang thuỷ bích Thục sơn thanh
Thánh chủ triêu triêu mộ mộ tình
Hành cung kiến nguyệt thương tâm sắc
Dạ vũ văn linh trường đoạn thanh
Thiên tuyền địa chuyển hồi long ngự
Đáo thử trừ trừ bất nhẫn khứ
Mã Ngôi pha hạ nê thổ trung
Bất kiến ngọc nhan không tử xứ
Quân thần tương cố tận triêm y
Đông vọng đô môn tín mã quy
Quy lai trì uyển giai y cựu
Thái Dịch phù dung Vỵ Ương liễu;
Phù dung như diện liễu như mi
Đối thử như hà bất lệ thuỳ
Xuân phong đào lý hoa khai nhật
Thu vũ ngô đồng diệp lạc thì
Tây Cung, Nam Nội đa thu thảo
Lạc diệp mãn giai hồng bất tảo
Lê viên đệ tử bạch phát tân
Tiêu Phòng a giám thanh nga lão
Tịch điện huỳnh phi tứ tiễu nhiên
Cô đăng khiêu tận vị thành miên
Trì trì chung cổ sơ trường dạ
Cảnh cảnh tinh hà dục thự thiên
Uyên ương ngoã lãnh sương hoa trọng
Phỉ thuỷ khâm hàn thuỳ dữ cộng
Du du sinh tử biệt kinh niên
Hồn phách bất tằng lai nhập mộng
Lâm Cùng đạo sĩ Hồng Đô khách
Năng dĩ tinh thành trí hồn phách
Vị cảm quân vương triển chuyển tư
Toại giao phương sĩ ân cần mịch
Bài không ngự khí bôn như điện
Thăng thiên nhập địa cầu chi biến
Thượng cùng bích lạc hạ hoàng tuyền
Lưỡng xứ mang mang giai bất kiến
Hốt văn hải thượng hữu tiên sơn
Sơn tại hư vô phiếu diểu gian
Lâu các linh lung ngũ vân khởi
Kỳ trung xước ước đa tiên tử
Trung hữu nhất nhân tự Thái Chân
Tuyết phu hoa mạo sâm si thị
Kim khuyết tây sương khấu ngọc quynh
Chuyển giao Tiểu Ngọc báo Song Thành
Văn đạo Hán gia thiên tử sứ
Cửu hoa trướng lý mộng hồn kinh
Lãm y thôi chẩm khởi bồi hồi
Châu bạc ngân bình di lý khai
Vân kết bán thiên tân thuỵ giác
Hoa quan bất chỉnh há đường lai
Phong xuy tiên duệ phiêu phiêu cử
Do tự Nghê Thường vũ y vũ
Ngọc dung tịch mịch lệ lan can
Lê hoa nhất chi xuân đới vũ
Hàm tình ngưng thế tạ quân vương
Nhất biệt tâm dung lưỡng diểu mang!
Chiêu Dương điện lý ân ái tuyệt
Bồng Lai cung trung nhật nguyệt trường
Hồi đầu hạ vọng nhân hoàn xứ
Bất kiến Trường An kiến trần vụ
Duy tương cựu vật biểu thâm tình
Điến hạp kim hoa ký tương khứ
Thoa lưu nhất cổ, hạp nhất phiến
Thoa tích hoàng kim hạp phân điến
Đãn giao tâm tự kim điến kiên
Thiên thượng nhân gian hội tương kiến
Lâm biệt ân cần trung ký từ
Từ trung hữu thệ lưỡng tâm tri:
Thất nguyệt thất nhật Trường Sinh điện
Dạ bán vô nhân tư ngữ thì
“Tại thiên nguyệt tác tỷ dực điểu
Tại địa nguyện vi liên lý chi”
Thiên trường địa cửu hữu thì tận
Thử hận miên miên vô tuyệt kỳ
Dịch nghĩa
Vua Hán trọng sắc đẹp, muốn có một người nghiêng nước nghiêng thành
Ở ngôi bao năm tìm kiếm không được
Họ Dương có cô gái mới lớn lên
Nuôi dạy ở nơi buồng the, người ngoài chưa ai biết
Vẻ đẹp trời sinh khó tự bỏ hoài,
Một sớm được tuyển vào bên vua
Mỗi lần ngoành mặt, nhoẻn cười lộ ra trăm vẻ đáng yêu
Sáu cung son phấn không còn ai đáng gọi là có nhan sắc nữa
Tiết xuân lạnh, được tắm ở hồ Hoa Thanh
Suối ấm, nước trơn dội trên da trắng mịn như mỡ đông
Thị tỳ nâng dậy, yếu mềm như không còn sức nữa
Ấy là lần đầu tiên được thấm nhuần ơn vua
Tóc mây, mặt hoa, những chuỗi ngọc trên đầu rung rinh
Trướng phù dung ấm trải qua đêm xuân
Bực nỗi đêm xuân ngắn ngủi, mặt trời lên cao rồi mới dậy
Từ đấy vua không ra coi chầu sớm nữa
Khi mua vui, khi hầu tiệc, chẳng lúc nào ngơi
Mùa xuân theo đi chơi xuân, đêm nào cũng là đêm riêng của nàng với vua
Gái đẹp nơi hậu cung hàng ba ngìn người,
Tình yêu thương đối với ba ngìn người ấy nay trút cả vào mình nàng
Nơi nhà vàng, trang hoàng xong, là chỗ của những đêm hầu hạ nũng nịu
Tiệc lầu ngọc, tan rồi là buổi say sưa với cả chiều xuân êm ái!
Chị em, anh em đều đước cắt đất phong quan
Thương thay! Một mình làm vẻ vang cho cả nhà cả họ!!
Khiến cho lòng những người làm cha mẹ trong thiên hạ
Quý sinh con gái hơn sinh trai
Cung điện trên núi Ly Sơn cao vút mây xanh
Khúc nhạc tiên theo gió đưa đi, nơi nơi nghe tiếng
Giọng ca trầm trầm, điệu múa khoan hoà với tiếng đàn tiếng sáo
Suốt ngày vua xem không xuể
Tiếng trống trận Ngư Dương bỗng dậy đất kéo đến
Làm cho điệu múa Nghê thường vũ y tan tác kinh hoàng
Chín lần thành khuyết, khói bụi mịt mù
Ngìn cỗ xe, muôn cỗ ngựa chạy về tây nam
Tàn thắm, cờ hoa ngả nghiêng dùng dằng
Đi ra phía tây, khỏi cổng thành được hơn trăm dặm
Bỗng sáu quân không chịu tiến, tình thế khó xong
Gái mày ngày phải quằn quại chết trước đầu ngựa
Bông hoa vàng, cành thuý kiều, hình kim tước và trâm ngọc cài đầu
Rơi rắc trên mặt đất chẳng còn ai nhặt
Cứu không nổi, vua đành bưng mặt
Khi nhìn lại, máu pha nước mắt đã chảy ròng ròng
Bụi vàng tản mát bay, gió hiu hắt thổi
Những đợt thang mây vẫn uốn khúc cheo leo tren núi Kiếm Các
Dưới chân núi Nga My (ở tỉnh Tứ Xuyên ngày nay) thưa thớt người đi
Bóng cờ ủ rũ, ánh mặt trời bạc phếch
Sông đất Thục (nay là tỉnh Tứ Xuyên) biếc, núi đất Thục xanh
Tình vua nhớ nhung hết sớm lại chiều
Ánh trăng nơi hành cung, trông những đau lòng
Tiếng kiểng lúc đêm mưa, nghe càng đứt ruột
Trời xoay đất chuyển, xe rồng (xe của vua) lại trở về
Tới đó (chỉ bãi Mã Ngôi, nơi Dương Quí Phi chết) dùng dằng không nỡ dời chân
Trong đống đất bùn, trên bãi Mã Ngôi
Mặt ngọc nào thấy đâu, còn trơ chỗ thác uổng!
Vua tôi nhìn nhau, ai nấy lệ rơi thấm áo
Hướng về phương đông, phía cổng thành mặc cho vó ngựa quen đường lững thững bước về
Tới nơi, ao vườn vẫn nguyên như cũ
Sen hồ Thái Dịch, liễu cung Vị Ương,
Thấy hoa sen, nhớ đến mặt nàng, thấy lá liễu, nhớ lông mày nàng
Trước cảnh ấy, cầm sao được giọt lệ!
Những buổi gió xuân, đào lý nở hoa
Những lúc mưa thu, ngô đồng rụng lá
Đền Tây Cung, điện Nam Nội cỏ thu mọc đầy
Lá rụng tơi bời, đỏ thềm không ai quét
Bọn con em nơi lê viên tóc đà nhuốm bạc
Lũ thái giám, thị tỳ chốn Tiêu Phòng cũng đã già rồi
Trước điện, buổi tối, cái đóm bay, cảnh tình lặng ngắt
Ngọn đèn vò võ khêu đã hết bấc, giấc mộng vẫn chưa thành
Tiếng trống cầm canh chầm chậm của đêm mới bắt đầu dài
Ánh sao lấp lánh trên sông Ngân lúc trời sắp sáng
Lớp sương nặng phủ trên mái ngói uyên ương giá ngắt
Tấm chăn cánh trả, lạnh như tiền, chung đắp cùng ai?
Kẻ khuất người còn xa nhau đã hơn năm trời đằng đẵng
Hồn phách chưa từng gặp nhau trong giấc chiêm bao
Một đạo sĩ ở Lâm Cùng, đến chơi Hồng Đô
Có phép thuật tinh thành gọi được hồn phách người chết
Vì cảm nỗi lòng vua nhớ nhung trằn trọc
Mới sai phương sĩ (đạo sĩ) hết lòng tìm kiếm:
Xé tầng mây, cưỡi làn gió, đi nhanh như chớp
Lên trời, xuống đất, tìm khắp mọi nơi
Trên từ mây biếc, dưới đến suối vàng
Cả hai nơi đều mênh mang không thấy
Chợt nghe ở ngoài bể cổ có ngọn núi tiên
Núi rập rờn trong khoảng hư vô huyền ảo
Lầu gác lộng lẫy, năm thức mây lồng
Có bao nàng tiên thướt tha yểu điệu
Trong đó, một nàng tên gọi Thái Chân
Da tuyết, mặt hoa na ná giống
Gõ cửa ngọc mái tây nơi kim khuyết
Nhờ Tiểu Ngọc, truyền bảo đến Song Thành (tên hai tiên nữ)
Nghe có sứ vua Hán tới
Trong màn cửa hoa giật mình tỉnh giấc
Khép áo, đẩy gối, bồi hồi trở dậy
Cánh rèm châu, bức mành bạc từ từ mở ra
Bối tóc mây hơi lệch, vẻ còn ngái ngủ
Mũ hoa đội chưa ngay, vội bước xuống thềm
Gió thổi, vạt áo nhẹ nhẹ bay
Hệt như lúc đang múa khúc Nghê thường y vũ
Vẻ ngọc âm thầm, vắn dài hàng lệ,
Một cành hoa lệ đẫm hạt mưa xuân
Đăm đăm khoé mắt, nghẹn ngào “Đa tạ lòng quân vương”
“Một lần từ biệt đôi ngả cách mặt khuất lời
“Tình ân ái ở Chiêu Dương thế là đoạn tuyệt
“Ngày tháng trong cung Bồng Lai dài đằng đẵng
“Ngoảnh mặt nhìn xuống cõi đời
“Không ktháy Trường An, chỉ thấy bụi trần mù mịt
“Nay xin mượn vật cũ để tỏ chút tình thâm
“Chiếc hộp khảm, cành kim thoa, gửi mang về giúp
“Thoa để lại một nhành, hộp để lại một mảnh
Thoa bẻ nhánh vàng, hộp chia mảnh khảm
Chỉ nguyệt tấm lòng bền như vàng như khảm
“Kẻ trên đời, người trần thế sẽ còn gặp nhau!
Lúc sắp từ biệt còn ân cần nhắc gửi mấy lời
Trong đó có lời thề riêng, chỉ hai tấm lòng được biết
Đó là đêm mồng bảy tháng bày, tại điện Trường Sinh
Nửa đêm, người vắng, thề riêng với nhau:
“Ở trên trời nguyện làm chim liền cánh,
Ở dưới đất nguyện làm cây liền cành”
Trời đất dài lâu cũng có lúc hết
Hận này đằng dặc, không thủa nào cùng!
Xếp theo:
Ngày gửi
Mới cập nhậtTrang
1
2
trong tổng số 2 trang (15 bài trả lời)
[1] [2] ›Trang sau »Trang cuốiBản dịch của Yã Hạc Trịnh Nguyên
Gửi bởi Vanachi ngày 22/05/2005 20:13
Có 1 người thíchVua Hán ước mơ người quốc sắc,
Bao năm tìm kiếm luống công toi.
Họ Dương có gái hoa đương nở,
Khoá kín buồng xuân, hận lẻ loi.
Sắc đẹp trời sinh khôn bỏ phí,
Ngai vàng một sớm được ngồi chung.
Một cười khêu gợi trăm mê luyến,
Xoá mất hồng nhan ở sáu cung.
Xuân lạnh, Hoa thanh hồ sẵn đó,
Suối tuôn dòng ấm tắm hoa khôi,
Vua ban ân trạch, con hầu nịnh
Sáng dậy phò nâng ẻo lả ngồi.
Ngày dạo sen vàng bay tóc mượt,
Đêm xuân trướng ấm ủ hoa đào.
Mặt trời lên vội, đêm xuân ngắn,
Từ đấy nhà vua nhãng thị trào.
Yến ẩm vui vầy thôi chẳng ngớt;
Đêm đêm xuân tứ lại xuân tình.
Ba ngàn cung nữ, ba ngàn mối,
Sủng ái từ đây thanh hầu thánh chúa,
Anh em nhuần gội ơn mưa móc,
Nhà cửa hàn vi rạng rỡ lây.
Thiên hạ đem lòng mơ phú quý,
Khinh trai trọng gái kể từ đây.
Ly Cung cao tít lồng mây biếc,
Tiên nhạc mê hồn vẳng bốn phương.
Sớm tối ca êm hoà múa dịu
Não nùng tơ trúc đắm quân vương.
Ầm ầm chiêng trống Ngư Dương dấy,
Khúc hát Nghê Thường hoảng vỡ tan.
Thành khuyết xôn xao mù khói bụi,
Xe rồng rong ruổi hướng tây nam.
Khi đi khi nghỉ, cờ phơ phất.
Trăm dặm đường Tây bước gập ghềnh.
Quân sĩ căm hờn, không chịu tiến:
Mày ngài trước ngựa phải hy sinh!
Hoa tai bỏ đất, không người nhặt,
Trăm ngọc thoa vàng lả tả rơi.
Đứt ruột quân vương đành giấu mặt.
Ngoảnh nhìn máu chảy lệ ràn trôi.
Bụi vàng tản mác đìu hiu gió,
Kiếm Các cheo leo sạn đạo dài.
Chân núi Nga Mi buồn bã vắng;
Tinh kỳ nhợt thếch, mặt trời phai.
Nước non Ba Thục xanh xanh biếc,
Sớm tối nhà vua trĩu nhớ nhung.
Quạnh quẽ hành cung, trăng gợi thảm,
Đêm mưa chuông vắng tiếng đau lòng.
Trời xoay đất chuyển quày long ngự,
Chốn cũ ngừng thăm dạ ngẩn ngơ.
Mặt ngọc giờ đâu? trơ tử địa,
Mã ngôi ảm đảm đất bùn nhơ,
Vua tôi nhỏ lệ đầm bâu áo,
Kinh khuyết vời trông tế ngựa về,
Về tới, vườn ao như thuở trước.
Vị Ương lá liễu giống mày ai,
Phù dung Thái Dịch trông như mặt.
Cảnh cũ tình xưa giọt lệ rơi!
Đào lý nở hoa xuân gió thoảng,
Mưa thu đổ rụng lá ngô đồng.
Tây cung Nam nội đầy thu thảo,
Phủ kín thềm hoang lá úa hồng.
Con hát Lê viên sầu tóc bạc,
Tiêu phòng thái giam hận răng long.
Tối nhìn đom đóm bay le lói.
Khêu cạn đèn khuya giấc chửa an.
Dằng dặc năm canh rền trống điểm,
Sông Ngân lấp lánh báo đêm tàn.
Mái lầu thánh thót rơi sương lạnh,
Đắp chiếc mền đơn, nhớ độ nào…
Sống thác bao năm đằng đẵng biệt,
Hương hồn sao chẳng hiển chiêm bao!
Lâm Cùng may có tay phương sĩ,
Một phép chiêu hồn dậy tiếng tăm,
Thương cảm quân vương trằn trọc nhớ,
Mới sai đạo sĩ cố truy tầm.
Cỡi mây lướt gió nhanh như chớp,
Lên tận trời cao xuống đất sâu.
Bích Lạ, Hoàng Thuyền đi khắp chỗ,
Mênh mông nào thấy bóng ai đâu!
Chợt nghe ngoài biển nơi không ảo,
Lơ lửng mơ hồ có núi tiên.
Cung điện chập chờn mây ngũ sắc.
Tiên nga tha thướt dạo trong đền,
Mặt hoa da tuyết riêng nàng nọ,
Phảng phất hình dung, tợ Thái Chân.
Gõ cửa hiên tây vàng rực rỡ,
Báo tin Tiểu Ngọc, nhắn Song Thành.
Nghe tin sứ giả đời vua Hán
Trướng gấm hồn mơ bỗng giựt mình.
Dã dượi ngồi lên, thu vạt áo,
Rèm châu bình lạc, mở lần ra.
Tóc mây lệch nửa, nghiêng nghiêng mũ
Bước xuống thềm loan, dáng thẫn thờ.
Tay áo gió lay bay phất phới,
Tưởng như đang múa Nghê Thường xưa.
Âm thầm mặt ngọc lưa thưa lệ,
In một cành lê điểm điểm mưa.
Ngầm sầu ngưng lệ, tạ quân vương,
Từ thuở âm dương biệt mỗi phương.
Trong điện Chiêu Dương, ân ái tuyệt,
Bồng lai tiên cảnh, tháng năm trường.
Ngoảnh đầu trông xuống nơi trần thế,
Chẳng thấy Trường An, thấy bụi mù.
Gởi tỏ tình tâm trong vật cũ,
Thoa vàng hộp đá kính dâng vua.
Hộp đá thoa vàng đem bẻ nửa,
Nửa thì giữ lại, nửa đưa trao,
Lòng sao chỉ nguyện như vàng đá,
Hạ giới thiên đình sẽ gặp nhau.
Lúc sắp lui về còn nhắn nhủ,
Nhắc lời thệ ước giữa đôi bên.
Năm xưa, trùng thất, Trường Sinh điện.
Vắng vẻ đêm khuya thủ thỉ truyền:
“Trên trời nguyện hoá chim liền cánh,
Dưới đất làm cây nhánh dính liền”.
Trời đất lâu bền rồi sẽ tận,
Hận này muôn thuở vẫn miên miên.Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.Bản dịch của Tản Đà
Gửi bởi Vanachi ngày 22/05/2005 20:28
Có 3 người thíchĐức vua Hán mến người khuynh quốc
Trải bao năm tìm chuốc công tai
Nhà Dương có gái mới choai
Buồn xuân khoá kín chưa ai bạn cùng
Lạ gì của tuyết đông ngọc đúc
Chốn ngai vàng phút chốc ngồi bên
Một cười trăm vẻ thiên nhiên
Sáu cung nhan sắc thua hờn phấn son
Trời xuân lạnh suối tuôn mạch ấm
Da mỡ đông kỳ tắm ao Hoa
Vua yêu bận ấy mới là
Con hầu nâng dậy coi đà mệt thay
Vàng nhẹ bước lung lay tóc mái
Màn phù dung êm ái đêm xuân
Đêm xuân vắn vủn có ngần
Ngai rồng từ đấy chậm phần vua ra
Suốt ngày tháng tiệc hoa vui mãi
Đêm xuân tàn, xuân lại còn đêm
Ba ngìn xinh đẹp chị em
Ba ngìn yêu quí chất nêm một mình
Nhà vàng đúc, đêm thanh ấm áp
Lầu ngọc cao, say ắp mầu xuân
Anh em sướng đủ mọi phần
Mà cho thiên hạ có lần rẻ trai
Vẳng tiên nhạc khắp nơi nghe biết
Làn gió đưa cao tít Ly cung
Suốt ngày múa hát thung dung
Tiếng tơ, tiếng trúc say lòng quân vương
Ầm tiếng trống Ngư Dương kéo đến
Khúc Nghê Thường tan biến như không
Chín lần thành khuyết bị tung
Nghìn xe, muôn ngựa qua vùng Tây Nam
Đi lại đứng hơn trăm dậm đất
Cờ thuý hoa bóng phất lung lay
Sáu quân rúng rắng làm rầy
Mày ngài trước ngựa lúc này thương ôi!
Ai người nhặt thoa rơi bỏ đất
Ôi! Thuý Kiều ngọc nát vàng phai
Quân vương bưng mặt cho rồi
Quay đầu trông lại, máu trôi lệ dàn
Gió tung bụi mê man tản mác
Đường thang mây Kiếm Các lần đi
Vắng tanh, dưới núi Nga My
Mặt trời nhạt thếch, tinh kỳ buồn tênh
Đát Ba Thục non xanh nước biếc
Lòng vua cha thương tiếc hôm mai
Thấy trăng luống những đau người
Đêm mưa đứt ruột, canh dài tiếng chuông
Phút trời đất quay cuồng vận số
Bánh xe rồng đến chỗ ngày xưa
Đất bùn chỗ chết còn trơ
Thấy đâu mặt ngọc! Bây giờ Mã Ngôi!
Đầm vạt áo, vua tôi giọt lệ
Gióng dây cương, ngựa tế về đông
Cảnh xua dương liễu, phù dung
Vị Ương, Thái Dịch hồ cung vẹn mười
Phù dung đó, mặt ai đâu tá?
Mày liễu đâu? Cho lá còn như
Càng trông hoa liễu năm xưa
Càng xui nước mắt như mưa ướt đầm
Xuân đào lý gió đêm huê nở
Thu khi mưa rụng lá ngô đồng
Kìa Nam Uyển, nọ Tây Cung
Đầy thềm ai quét lá hồng thu rơi?
Vườn lê cũ những ai con hát?
Mái tóc coi trắng phớt lạ lùng
Những ai coi giữ tiêu phòng?
Mày xanh thuở ấy nay cùng già nhăn
Trước cung điện nhìn sân đêm tối
Đom đóm bay gợi mối u sầu
Ngọn đền khêu đã cạn dầu
Khó thay, giấc ngủ dễ hầu ngủ xong!
Tiếng canh tối tùng tùng điểm trống
Năm canh dài chẳng giống đêm xưa
Sông Ngân lấp lánh sao thưa
Trời như muốn sáng, sao chưa sáng trời?
Tren mái ngói sương rơi ướt lạnh
Trong chăn nằm bên cạnh nào ai?
Cách năm sống thác đôi nơi
Thấy đâu hồn phách vãng lai giấc nồng?
Khách đạo sĩ Lâm Cùng có gã
Chơi Hồng Đô phép lạ thần thông
Xót vì vua chúa nhớ nhung
Mới sai phương sĩ hết lòng ra tay
Cưỡi luồng gió như bay như biến
Tren trời xanh, dưới đến đất đen
Hai nơi bích lạc, hoàng tuyền
Dưới tren tìm khắp mơ huyền thấy chi!
Sực nghe nói tìm đi mé bể,
Có non tiên ngoài phía hư không
Rỡ ràng cugn điện linh lung
Xa trông năm sắc mây lồng đẹp sao!
Trong tha thướt biết bao tiên tử
Một nàng tiên tên chữ Ngọc Chân
Mặt hoa da tuyết trắng ngần
Dáng như người ấy có phần phải chăng?
Mái tây gõ cửa vàng then ngọc
Cậy đưa tin Tiểu Ngọc, Song Thành
Nghe tin sứ giả Hán Đình
Cửa hoa trong trướng giật mình giấc mơ
Cầm áo dậy, thẩn thơ buồn bực,
Mở rèm châu, bình bạc lần ra
Bâng khoâng nửa mái mây tà
Thềm cao xuống chiếc mũ hoa lệch đầu
Phớt tay áo bay màu ngọn gió
Giống Nghê Thường khúc múa năm xưa
Lệ dàn mặt ngọc lưa thưa
Cành lê hoa trĩu hạt mưa xuân đầm
Ngừng nước mắt âm thầm buồn bã
Đội ơn lòng, xin tạ quân vương
Từ ngày cách trở đôi phương
Vắng tanh tăm tiếng, mơ màng hình dong
Nơi đế điện dứt vòng ân ái
Chốn tiên cugn thư thái hàng ngày
Cõi trần ngoảnh lại mà hay
Tràng An chẳng thấy, thấy đầy bụi nhơ!
Lấy chi tỏ tình xưa thăm thú?
Gửi cành hoa vật cũ cầm xuôi
Thoa vàng hộp khảm phân đôi
Nửa xin để lại nửa thời đem đi
Chỉ xin nguyện lòng ghi dạ tạc
Tựa hoa vàng bền chắc không phai
Thời cho cách trở đôi nơi
Nhân gian rồi với trên trời gặp nhau
Ân cần dặn mấy câu lâm biệt
Lời thề xưa lòng biết với lòng
Là đêm trùng thất ngồi chung
Trường Sinh sẵn điện vắng không bóng người
Xin kết nguyện chim trời liền cánh
Xin làm cây cành nhánh liền nhau
Thấm chi trời đất dài lâu
Giận này dặc dặc dễ hầu có nguôi…
Nguồn: Tiểu thuyết thứ bảy, số 31 (29-12-1934) và số 33 (12-1-1935)Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.Bản dịch của Trường Xuân Phạm Liễu
Gửi bởi Vanachi ngày 19/02/2006 06:50
Đường minh Hoàng, người say mê sắc đẹp
Đã bao năm ngự trị chốn Đô thành
Mải kiếm tìm cho được gái xuân xanh
Đành thất vọng! Bỗng một chiều xuân ấy
Nhà họ Dương có gái hiền lộng lẫy
Chốn khuê phòng chưa ai biết ai hay
Trời sinh ra nhan sắc đẹp thế này
Sao nỡ để rơi vào trong quên lãng!
Một buổi mai kia trời bừng xán lạn
Nơi ngai vàng nàng được tuyển vào cung
Một nụ cười càng thêm một não nùng
Bao cung nữ sáu cung đành khuất phục
Dẫu trau giồi phấn son cùng một lúc
Khi nhìn nàng tắm ở suối xuân mơ
Da trắng mịn ngà ngọc đẹp ý thơ
Xuân bớt lạnh thiết tha tình thăm thẳm
Kẻ hầu hạ nàng giai nhân say đắm
Tóc mây tha thướt nhè nhẹ bước vàng
Màn phù dung êm ái với thời gian
Đêm xuân ngắn đêm tàn ngày ẻo lả
Buổi ngự triều vua ngự ra chậm quá
Yến tiệc vuiân ái mãi tưng bừng
Xuân dù đi xuân lại vẫn còn xuân
Ba nghìn cung nử dung nhan sáng chói
Chỉ mình nàng được đúc vua sũng ái
Đúc nhà vàng để cung phụng người yêu
Lầu ngọc cao ân ái mãi nuông chiều
Anh em nàng dù trai hay là gái
Bổng lộc nhiều, tước phong vui thư thái
Được vinh quang ở toà rộng dãy dài
Làm cho thiên hạ những ai ai
Ao ước được sinh ra nhiều con gái
Khúc nhạc tiên phiêu diêu cao vọng mãi
Chốn Ly cung rờn rợn tít mây xanh
Hát ca vũ khúc, nhạc trổi lay thành
Vua say đắm suốt ngày như chưa đủ
Bỗng từ đâu trống Ngư dương nước lũ
Niềm hãi kinh đâu vũ khúc nghê thường
Chốn Đô thành khói bụi mịt mù tung
Nghìn xe ngựa miền tây nam tẩu thoát
Dìu nhau đi từng bước đường ngơ ngác
Cờ Thuý hoa phơ phất lại phất phơ
Sáu quân đi trong thù hận dật dờ
Mà trước ngựa Quí Phi ôi đâu nữa
Chiếc thoa rơi ai người thu lên hộ
Ngọc Thuý kiều Kim tước đã ly tan
Đức vua ta che mặt nỗi kinh hoàng
Ngoảnh mặt lại máu trào sôi ngấn lệ
Vàng bụi mờ tung gió sầu kể lể
Đường thang mây lên Kiếm các tan tành
Sừng sửng Nga mi không kẻ bộ hành
Bóng cờ rũ, bóng tà dương nhớ tiếc
Đất Ba Thục non xanh xanh nước biếc
Riêng vua ta mai tối khổ vì tình
Chốn Hành cung nhìn trăng nhạt bất bình
Đau lòng quá sắc màu trôi ảm đạm
Mưa đêm buồn chuông sầu rơi thê thảm
Vận đất trời quay tít cuốn nhanh nhanh
Đất Mã ngôi một chuyến lại du hành
Giai nhân hỡi, đây bùn lầy khô đóng
Cả vua tôi lệ mờ mi mắt đọng
Áo lệ sầu nguời đẹp đã ra đi
Vĩnh biệt ôi đứng lặng chẳng nói gì
Quay về đông ngựa người xuyên một mạch
Chốn hoàng thành qua bao ngày ly cách
Cung Vị ương, cánh dương liễu phù dung
Hồ Thái dịch nước sao có ngại ngùng
Chừng nấn ná mặt người yêu như thể
Vóc phù dung mày liễu sao đẹp thế
Cảnh tượng này không nhỏ lệ làm sao
Gió xuân sang đào lý mỉm cười chào
Ngô đồng rụng mưa thu về tơi tả
Vườn Nam uyển Tây cung sầu héo lá
Ngổn ngang sầu hồng rụng lá hoa rơi
Chẳng cần một ai quét nhặt hộ cho nguời
Vườn lê đó bao nhiêu là con hát
Mà chừ đây mái đầu xanh đã bạc
Bao cung nga thư thái chốn tiêu phòng
Đến nay chừng duyên số vẫn long đong
Nhìn cung điện nhuộm màu thê lương quá
Ánh đóm bay chập chờn như tàn tạ
Ngọn đèn đơn bấc lụn dĩa dầu vơi
Giấc mơ tan thổn thức, giấc rã rời
Trống sang canh chậm buồn xao xuyến lạ
Sông Ngân hà chiếc sao rơi lả tả
Đêm vẫn dài trời chưa sáng đêm ơi
Mái uyên ương sương nặng hạt rơi rơi
Nệm phỉ thuý lạnh lùng trong da diết
Mang mang buồn bao thu thương tử biệt
Phách hồn ai chẳng vào mộng cùng ta
Đất Lâm cùng có đạo sĩ không xa
Miền Hồng đô đã bao ngày không sá
Biến phách nhâphồn thần thông phép lạ
Cảm vì vua từng thổn thức băn khoăn
Lời trao lời dặn bảo rất ân cần
Lướt gió tung mây trá hình tan biến
Vào trời xanh xuyên đất dày biến chuyễn
Chốn Hoàng tuyền Bích lạc cố khai thông
Đôii nơi mờ mịt không lại hoàn không
Bỗng lại nghe xa xa ngoài hải đảo
Chốn non Bồng lung linh trong huyền ảo
Cung điện ngọc ngà, cung điện vàng son
Năm sắc mây lồng chiếu ánh tươi ròn
Bao tiên nữ cùng nhau say mộng ước
Có Thái Chân vóc diễm kiều tha thước
Mặt như hoa, da như tuyết trắng ngần
Có phải chăng người cũ đã dự phần
Nên mái tây chốn cửa vàng then ngọc
Nhờ hầu tiên Song thành và Tiểu ngọc
Mách Thái chân có sứ giả Đường đình
Giấc mộng vàngtrong truớng bổng hãi kinh
Bâng khuâng nàng vội vàng cài xiêm áo
Mở rèm châu nàng rón rén bước ra
Mũ đội lệch từ thềm cao ảo não
Gió hiu hiu đưa đẩy áng mây tà
Vóc ngọc ấy lệ sầu rơi lả tả
Cành hoa lê lấm tấm hạt mưa xuân
Tình ngưng đọng nàng cúi đầu bái tạ
Ân trùng phùng xin cảm mến quân vương
Thuở cách trở âm dương từ chia biệt
Điện Chiêu dương ân ái cũng tan tành
Chốn Bồng lai tháng ngày dài nhớ tiếc
Cõi trần hoàn vời vợi nổi monh manh
Tràng an đâu nữa bụi mờ tung gió
Tình hận sầu kỷ vật mối tình xa
Hợp khảm, thoa vàng của ngày xưa đó
Nửa gởi nàng còn nử a để cho ta
Nguyện một lòng khắc sâu vào xương tuỷ
Bền chặt nhu vàng có thuở nào phai
Rồi ra ta sẽ có ngày gặp lại
Dù cõi trần tiên giới vẫn là hai
Giờ chia cách lòng dặn lòng chắc nịch
Giữ lời thề gắn bó giữa đôi ta
Hễ cứ mổi năm vào đêm thất tịch
Điện Trường sinh ân ái sẽ chan hoà
Nói nhỏ với nàng một lời chí thiết
Xin luân hồi quay mãi đến kiếp sau
Ở trên trời làm đôi chim mải miết
Sãi cánh bay đôi cánh vỗ vào nhau
Ở dưới đất làm đôi cây liền nhánh
Đẹp xanh rờn cành nọ tiếp cành kia
Trời đất hỡi muôn đời còn tan tác
Chớ hận này man mác thuở nào quên.Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.Bản dịch của Trần Nhất Lang
Gửi bởi Vanachi ngày 18/04/2007 19:56
Có 1 người thíchHán Hoàng mơ tưởng người khuynh quốc
Tìm bao năm có được đâu ai
Gái Dương ba bẩy quả mai
Phòng khuê khép kín chưa hay người nào.
Trời sinh đẹp làm sao nỡ bỏ
Một sáng kia tuyển ở bên vua
Mỉm cười trăm vẻ dễ ưa
Sáu cung nhan sắc cũng thua nhạt mờ.
Mùa xuân lạnh ngâm hồ nước ấm
Da mịn màng suối tắm người hoa
Nữ tỳ đỡ nhẹ thân ngà
Buổi đầu mưa móc mặn mà vua ban.
Tóc mây lượn, trâm vàng mặt ngọc
Màn phù dung ấm áp đêm xuân
Đêm xuân dài cũng có ngần
Ngự triều buổi sáng trễ tràng quân vương.
Hầu vui, yến trăm đường bận rộn
Xuân rồi xuân, đêm chốn cung vua
Ba ngàn người đẹp sẵn chờ
Tấm lòng sủng ái ban cho riêng nàng.
Đêm đêm tới nhà vàng ân ái
Lầu tiệc tan, mưa rải tình xuân
Hiển vinh gia tộc ngàn lần
Mẹ cha trọng gái, có phần rẻ trai.
Ly Cung ngất tầng mây xanh ngát
Quyện gió đưa tiên nhạc khắp nơi
Tiếng ca, điệu múa nụ cười
Dặt dìu đàn sáo, đẹp lời quân vương.
Tiếng trống trận Ngư Dương dậy đất
Khúc Nghê Thường tan mất nào hay
Chín tầng thành khuyết bụi bay
Muôn xe, ngàn ngựa xuống tây nam liền.
Cờ thúy hoa ngả nghiêng mỏi mệt
Trăm dậm dài cách biệt kinh đô
Sáu quân dừng bước bất ngờ
Quí Phi tự tận bây giờ xác hoa.
Không ai nhặt cành thoa rơi đất
Cả thúy kiều, kim tước, ngọc tao
Nhà vua che mặt đớn đau
Ngoảnh đầu trông lại, lệ dào chứa chan.
Gió hiu hắt, bụi vàng tan tác
Đường sạn mây Kiếm Các tìm nơi
Nga Mi quạnh quẽ bóng người
Tinh kỳ buông rủ, mặt trời bạc phai.
Sông Ba Thục xanh dài, núi biếc
Vua nhớ nhung, thương tiếc sớm chiều
Hành cung bóng nguyệt cô liêu
Đêm mưa xé ruột nhịp đều tiếng chuông.
Trời đất chuyển, quân vương trở lại
Qua chỗ xưa ngần ngại dừng cương
Mã Ngôi nấm mộ bên đường
Đất bùn một đống, người thương thác rồi!
Cùng ứa lệ vua tôi ướt áo
Lỏng giây cương ngựa rảo cửa đông
Phù dung hoa cũ, liễu buông
Vẫn hồ Thái Dịch, Vị Ương cung vàng.
Hoa sen đó, mặt nàng đâu tá
Mày ngài đâu, đây lá liễu buông
Càng nhìn cảnh cũ càng thương
Khôn cầm giọt lệ sầu vương long bào.
Hoa xuân nở lý đào khoe sắc
Lá ngô bay rơi rắc trong mưa
Tây Cung, Nam Nội ngày xưa
Lá hồng rụng đỏ, cỏ thu đầy thềm.
Đoàn ca kỹ Lê Viên tóc trắng
Chốn tiêu phòng nội giám, cung nhân
Mày xanh nay đã má nhăn
Đóm bay, bấc lụn trở trăn giấc hồ.
Canh dài, trống điểm giờ vọng lại
Lấp lánh sao thưa dải Ngân Hà
Uyên ương mái ngói sương sa
Lạnh chăn phỉ thúy, biết là vắng ai!
Kể ly biệt đã hai năm chẵn
Hồn phách không lai vãng trong mơ
Có đạo sĩ, khách Hồng Đô
Chiêu hồn người chết năm xưa hiện về.
Cảm đức vua nỗi bề thương nhớ
Sai người tìm khắp ở mọi nơi
Cỡi mây, lướt gió mù khơi
Suối vàng, thượng giới tìm người ngày xưa.
Đi cùng chốn vẫn chưa thấy mặt
Nơi hoàng tuyền, bích lạc vắng không
Chợt nghe tiên núi biển đông
Chập chờn giữa khoảng mịt mùng hư vô.
Lầu gác hiện, mây phô năm sắc
Các tiên nga dáng ngọc thướt tha
Một nàng da tuyết, mặt hoa
Giống như người ấy, tự là Thái Chân.
Gõ mái tây cửa vàng, khoá ngọc
Báo Song Thành, Tiểu Ngọc tấu chương
Nghe tin xứ giả Hán Vương
Trướng hoa nàng bỗng kinh hoàng hồn mơ.
Nâng vạt áo thẫn thờ thức giấc
Cánh rèm châu màn bạc mở ra
Tóc mây nghiêng xõa la đà
Mũ hoa đội lệch xuống nhà bước sen.
Bay phất phới áo tiên trước gió
Giống khi xưa khúc múa Nghê Thường
Nét sầu in mặt giọt Tương
Cành lê xuân đẫm mưa sương hoa đầy.
Ngưng nước mắt: “Thiếp đây xin tạ
Tin tức không, vắng cả dung nhan
Chiêu Dương ân ái đã tàn
Tháng ngày tiên giới thanh nhàn Bồng Sơn.
Ngoảnh mặt lại thế gian trông xuống
Trường An đâu, thấy cuốn bụi trần
Xin đem vật cũ tình thâm
Cành thoa, hộp khảm gửi làm của xưa.
Xin lưu lại nhánh thoa, mảnh hộp
Khảm, thoa vàng tách một thành hai
Như thoa, lòng mãi không phai
Nhân gian, tiên cảnh có ngày gặp nhau”.
Lúc lâm biệt mấy câu nhắn nguyện
Hai lòng riêng biết chuyện thề xưa
Nửa đêm song thất (7-7) trăng mờ
Trường Sinh thệ ước canh khuya vắng người:
“Xin làm kiếp chim trời liền cánh
Nguyện làm cây cùng nhánh bên nhau”
Đất trời cũng chẳng dài lâu
Hận này dằng dặc nguôi đâu được nào!Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.Bản dịch của Nguyễn Phước Hậu
Gửi bởi Vanachi ngày 18/04/2007 19:57
Vua Hán say mê sắc hại đời
Bao năm tìm kiếm uổng công thôi
Họ Dương con gái xuân vừa chớm
Nuôi dạy buồng the chẳng biết ngoài.
Vẻ đẹp trời sinh khó bỏ hoài
Một ngày được tuyển tựa bên ngai.
Nhoẻn cười ngoảnh mặt trăm duyên dáng
Trang điểm sáu cung, chẳng được ai!
Tiết xuân được tắm ở hồ Hoa,
Nước ấm vuốt da trắng mịn mà,
Tì nữ nâng niu như hết sức.
Lần đầu được hưởng đức ân vua.
Mây tóc, mặt hoa, ngọc giắt đầu.
Trướng phù dung ấm trải đêm thâu.
Đêm xuân ngắn ngủi, trời lên sớm
Từ đấy vua ra chậm buổi chầu.
Mua vui, hầu tiệc lúc nào ngơi
Xuân lại, đêm qua hưởng thú đời.
Sáu viện ba ngàn cung nữ đẹp,
Ba ngàn yêu dấu chỉ riêng người.
Hầu hạ đức vua điện ngọc vàng
Chiều xuân êm ái tiệc lầu tan.
Giỏi thay một gái sang dòng họ,
Cấp đất, anh em được tước quan.
Thiên hạ, lòng cha mẹ đổi thay,
Sinh con được gái quý hơn trai.
Ly sơn cung điện mây xanh ngút
Nhạc tấu, gió đưa mấy dặm dài.
Sáo đàn, điệu múa hát hoà khoan
Vua chẳng xem xong tất cả màn.
Bỗng trống Ngư Dương vang dậy đất
“Nghê thường y vũ” phải kinh hoàng.
Thành khuyết chín tầng khói mịt bay
Ngựa xe nghìn cỗ tản nam tây
Cờ hoa, tàn thắm nghiêng rơi bỏ
Khỏi cổng thành tây trăm dặm dài.
Sáu quân dừng bị bao vây hết
Đầu ngựa, gái mày đành chịu chết.
Kim tước, bông vàng, ngọc giắt đầu
Rắc rơi trên đất không ai nhặt.
Cứu không nổi phải đành bưng mặt
Nhìn lại máu đào pha nước mắt.
Kiếm các thang mây vẫn uốn quanh
Bụi vàng tung gió đưa hiu hắt.
Dưới núi Nga Mi vắng bóng người,
Hàng cờ ủ rũ trắng màu trời
Núi xanh đất Thục, sông biêng biếc
Sáng tối nhớ nhung chẳng lúc nguôi.
Hành cung lạnh lẽo, ánh trăng soi
Tiếng kiểng đêm mưa đứt ruột rồi!
Đất chuyển trời xoay vua trở lại
Mã Ngôi dừng ngựa nở đâu rời!
Mã Ngôi trong đống đất bùn sâu
Chỗ thác còn người ngọc thấy đâu!
Hướng cổng tây thành quen ngựa bước,
Lệ rơi đẫm áo chúa tôi sầu.
Về nơi vườn uyển cũng như thường
Thái dịch hồ sen, liễu Vị Ương.
Nhớ mặt trông hoa mày lá liễu
Cảnh còn, người mất: lệ trào tuôn!
Gió xuân đào lý nở hoa say.
Thu đỗ mưa ngô rụng lá bay,
Lá ngập đỏ thềm không quét dọn.
Tây cung nam nội cỏ thu đầy.
Lê viện con em tóc bạc ra
Tiêu phòng thái giám thị tỳ già.
Ngọn đèn vàng võ, khêu lên bấc.
Trước điện lặng tanh đóm lập loà.
Trống canh chầm chậm đếm đêm dài.
Lấp lánh sông Ngân lúc sáng trời.
Mái ngói uyên ương sương giá nặng
Tấm chăn lạnh lẽo đấp cùng ai?
Sinh tử bao năm cách biệt nhau,
Chưa từng gặp gỡ giấc chiêm bao.
Lâm cùng đạo sĩ Hồng Đô đến
Tinh thuật gọi hồn trở lại mau.
Vì cảm đức vua quá nhớ nhung,
Ân cần đạo sĩ mới bằng lòng.
Xé mây cưỡi gió đi như chớp
Xuống đất lên trời kiếm tứ tung.
Trời biếc cưỡi mây, đến suối vàng,
Qua hai chốn ấy kiếm tìm nàng.
Chợt nghe ngoài biển non tiên lạ
Rờn rợn lung linh cõi ảo không.
Năm thức mây lồng, lầu gác mộng
Thướt tha tiên nữ khắp bên trong
Một người tên Thái Chân xinh đẹp
Cũng tuyết làn da mặt má hồng.
Kim khuyết mái tây thềm ngọc đợi
Xin nhờ truyền báo đến Song Thành.
Nghe tin có sứ vua Đường tới
Tỉnh giấc mơ hoa khẽ giật mình.
Khép áo, đẩy chăn, người ủ rũ
Bức mành bạc hé mở sau rèm
Tóc mây lệch vẻ còn mê ngủ
Mũ đội chưa ngay vội xuống thềm.
Gió đưa vạt áo nhẹ nhàng bay
Hệt khúc “Nghê thường y vũ” hay.
Nặng hạt mưa xuân hoa ướt đẫm
Âm thầm mặt ngọc lệ tuôn dài.
“Đa tạ quân vương” mắt nghẹn ngào.
Một lần từ biệt, khuất lời nhau.
Chiêu Dương ân ái nay đành dứt.
Ngày tháng Bồng Lai dai dẳng sao!
Cúi nhìn xuống đất, cõi dương âm
Không thấy Trường An, chỉ bụi trần.
Hộp khảm, kim thoa xin gởi giúp
Để nhờ vật cũ tỏ tình thâm.
Để lưu mảnh hộp, một nhành thoa,
Bẻ nhánh thoa vàng, mảnh khảm to.
Chỉ nguyện lòng đây bền vàng khảm
Người tiên, kẻ tục sẽ gần mà!
Từ biệt ân cần nhắc mấy lời
Thề riêng ghi dạ của hai người.
Điện Trường Sinh nửa đêm trùng thất
Người vắng, vua ta được biết thôi:
“Trên trời xin nguyện chim liền cánh”
“Dưới đất nguyện làm cây nhánh liền”
Trời đất dài lâu rồi sẽ tận
Hận nầy dằng dặc, thuở nào quên!Lộ tòng kim dạ bạch,
Nguyệt thị cố hương minh.Vua Hán chuộng sắc nghiêng thành,
Ngôi cao lắm chọn, cũng đành không thôi!
Họ Dương gái mới rẽ ngôi,
Phòng sâu dưỡng dục, người đời ai hay.
Sắc hương trời định khéo thay,
Bỗng hôm kề cận, tỏ bày bên vua.
Ngoảnh cười trăm vẻ mến ưa,
Sáu cung son phấn, e thua thắm tình.
Xuân hàn mình tắm Hoa Thanh,
Trơn lăn giọt ấm, da xinh ngọc ngà.
Dìu lên dáng vẻ mệt là,
Lần đầu tình đã đậm đà Quân vương.
Mày thanh ngọc loáng tóc vương,
Màn hoa ấm lấy tình dường thâu canh.
Đêm xuân hận nỗi hết nhanh,
Đức vua, từ ấy triều đình biếng lơi.
Tiệc tùng chẳng lúc nào ngơi,
Xuân theo xuân trọn, đêm thời đêm thâu.
Ba nghìn mày liễu cung sau,
Ba nghìn yêu quý, hợp châu một người.
Nhà vàng ôm ấp không dời,
Tiệc tàn men dậy, tình khơi nồng nàn.
Anh em cấp đất phong quan,
Một thân cho cả họ hàng hiển vinh.
Thế gian lắm bậc sinh thành,
Nam sinh ấy rẻ, nữ sinh mới là!
Cung Ly xanh thức mây sa,
Du dương khúc nhạc, vọng ra khắp miền.
Điệu, lời chậm lẫn dây tiên,
Câu ca còn tiếc, tiếng huyền còn vương.
Vang rền trống trận Ngư Dương,
Phá tan vũ khúc Nghê Thường đê mê!
Kinh thành khói bụi bề bề,
Vạn nghìn xe ngựa đổ về tây nam.
Cờ hoa lùi tiến chẳng kham,
Đô Môn ra khỏi hơn trăm dặm đường.
Sáu quân đình đốn bạo cường,
Hồn lìa trước ngựa, thảm thương mày ngài.
Thôi rồi ngọc đính, trâm cài,
Khoen vàng rơi rụng, không người nhặt lây.
Quân vương che mặt đắng cay,
Ngoái trông thì đã lệ giây máu đào.
Bụi vàng gió thổi nao nao,
Thang mây Kiếm các thấp cao chập chùng.
Nga Mi đường núi vắng không,
Bóng cờ rũ rượi, ánh hồng nhạt phai.
Núi sông Ba Thục xanh dài,
Tình riêng sớm tối u hoài Quân vương.
Hành cung lạnh tẻ trăng suông,
Chuông sao cứ vọng, thêm buồn đêm mưa.
Đất trời xoay lại thế xưa,
Ngậm ngùi qua đó, lòng chưa muốn dời.
Dấu bùn còn đó Mã Ngôi,
Đâu rồi mặt ngọc, tử đồi lạnh không.
Vua tôi áo đẫm lệ ròng,
Về đông cứ thả mặc lòng ngựa đi.
Vị Ương, Thái Dịch còn y,
Liễu, hoa như thể chẳng gì thương tâm.
Hoa mặt ngọc, liễu mày tằm,
Những trông hoa liễu, khôn cầm lệ rơi.
Gío xuân đào lí nở tươi,
Mưa thu nhành trụi, lá trôi ngô đồng.
Cỏ dày Nam nội, Tây cung,
Nào ai gom nhặt xác hồng rụng rơi.
Vườn lê, nay tóc điểm rồi,
Tiêu phòng, son trẻ đến hồi già nua.
Lập loè, thầm nghĩ canh khuya,
Đèn khô hết bấc, còn chưa giấc nồng.
Đêm dài trống điểm não lòng,
Ngân hà hừng sáng, như mong sáng trời.
Uyên ương mái lạnh sương rơi,
Chăn thêu, giá buốt đâu người chung thân.
Hơn năm sống thác ấy ngần,
Mà sao mộng mị chưa lần gặp nhau.
Hồng Đô khách có phép màu,
Tinh thành làm phép mà thâu gọi hồn.
Thương vua thao thức đêm tròn,
Sai người phương sĩ ra đòn phép hay.
Thân như điện xẹt, sao bay,
Mới thôi độn thổ, đã bày thăng thiên.
Suối vàng, trời thẳm liền liền,
Cao xanh chẳng thấy, cửu tuyền cũng không.
Biển khơi nghe có non bồng,
Khi không, khi hiện, khi trông tỏ mờ.
Dịu dàng tiên nữ thẩn thơ,
Lầu mây năm sắc, lơ thơ mấy vầng.
Có nàng tiên tự Thái Chân,
Giống người muốn gặp, da ngần mặt hoa.
Lầu vàng cửa ngọc then ngà,
Song Thành, Tiểu Ngọc nhơn đà báo danh.
Màn hoa mộng thoáng giật mình,
Khi hay có sứ Hán đình viếng chơi.
Áo xiêm, giục giã bồi hồi,
Bình phong, rèm ngọc lần hồi mở ra.
Lơ mơ lệch mái rũ nhoà,
Bên thềm nhẹ bước, mũ hoa xệ đầu.
Phất phơ tà áo tươi màu,
Nghê Thường vũ khúc tưởng đâu lúc này.
Tủi hờn lệ ứa mỏng dày,
Như nhành lê trĩu bầy bầy hạt xuân.
Xót nhìn, tạ đức thánh quân,
Dung nhan, lời nói đã dần phôi pha.
Chiêu Dương tình cũ đâu mà,
Bồng lai ngày tháng thực là thong dong.
Cõi người, ngoảnh lại mà trông,
Trường An nào thấy, mênh mông bụi mờ!
Chỉ lưu chút vật tình xưa,
Thoa vàng, hộp khảm xin đưa về trình.
Hộp một mảnh, thoa một cành,
Hộp xin mảnh khảm, thoa nhành vàng tươi.
Lòng bền vàng, khảm đời đời,
Kẻ tiên, người tục có hồi gặp nhau.
Lúc về nhắn kỹ mấy câu,
Thề xưa, lòng chỉ khắc sâu với lòng.
Trường Sinh đêm ấy thất trùng,
Canh khuya vắng vẻ, đã chung lời nguyền.
Chim trời, thích cánh vô biên,
Cây xanh, cành với cành liền thuỷ chung.
Đất trời có lúc tận cùng,
Mà đây, mối hận nghìn trùng khó phai!Bản dịch của Phương Sơn
Gửi bởi goldfish ngày 16/02/2010 00:55
Vua Hán trọng yêu người sắc nước,
Thống trị lâu năm chẳng tìm được.
Họ Dương có gái vừa lớn lên,
Kín cổng cao thường, ai biết trước.
Trời cho sắc đẹp bỏ không đành,
Một sớm vua ban đứng cạnh mình.
Một nụ cười, trăm vẻ đẹp xinh,
Sáu cung son phấn cũng coi khinh.
Suối ấm tắm rồi, xuân hết lạnh,
Nước trơn da láng trắng phau phau.
Con hầu nâng đỡ thân mềm yếu,
Ơn huệ nhà vua nhớ lúc đầu.
Mái tóc mây gài kim bộ dao,
Đêm xuân giấc mộng ngắn làm sao!
Mền ấm gần trưa vừa mới dậy,
Từ đó nhà vua chẳng sớm chầu.
Trò vui tiệc yến cứ bày thêm,
Nối gót chơi xuân đêm lại đêm.
Cung cấm ba nghìn khách má đào,
Ba nghìn yêu dấu một mình bao!
Nhà vàng sẵn đó đêm chầu chực,
Lầu ngọc xuân hoà hứng rượu cao.
Anh chị em đều chia tước thổ,
Vẻ sang khá yêu đầy cửa ngõ;
Xui lòng cha mẹ khắp trần gian,
Chẳng trọng sinh trai, trọng sinh gái.
Cung Ly cao ngất đụng mây xanh,
Tiên nhạc gió đưa khắp thị thành;
Khoan thai tơ trúc và ca vũ,
Coi hết ngày đêm còn chưa đủ.
Ngư Dương trống trận động trời đất,
Nghê Thường vũ y tan đi mất,
Thành khuyết chín lần khói bụi ngất.
Muôn ngựa tây nam đi lật đật.
Cờ thuý lay lay đi lại ngừng,
Mới hơn ngàn dặm, đứng lừng khừng.
Sáu quân chẳng tiến, biết làm sao?
Quằn quại mày ngài chết nghẹn ngào.
Hoa điền rớt đất không ai thâu,
Bỏ bao của quí chất trên đầu.
Nhà vua che mặt không phương cứu,
Màu lệ tràn hoà chảy mạch sầu.
Bụi vàng mờ mịt gió xơ xác,
Đường sạn quanh co lên Kiếm Các.
Nga Mi chân núi ít ai đi,
Cờ xí phai màu trời sáng nhạt.
Nước sông Thục biếc, núi Thục xanh,
Thánh chúa khuya khuya sớm sớm tình.
Cung quán thương tâm vừa thấy nguyệt,
Đêm mưa đứt ruột lại nghe linh.
Trời quay đất chuyển ngựa Rồng về,
Tới đó trù trừ chẳng nỡ đi.
Nắm đất Mã Ngôi còn chỗ đó,
Buồn rầu mặt ngọc thấy đâu kia,
Vua tôi cùng ngó, lệ đầm đìa,
Đông hướng đô môn mặc ngựa về.
Lúc về phong cảnh đều y cũ,
Thái Dịch phù dung, Vị Ương liễu.
Phù dung như mặt, liễu như mày,
Đối cảnh ai mà chẳng thảm thay!
Đào, lý gió xuân hoa rực rỡ,
Thu, lá ngô rụng, hạt mưa bay.
Tây cung Nam Nội cỏ thu rờm,
Lá rụng đầy thềm, sắc đỏ lòm.
Đệ tử vườn lê sinh tóc trắng,
Tiêu phòng hầu cận muốn già khom
Lửa huỳnh nhấp nhoáng điện buồn tanh,
Khêu hết đèn tàn, giấc chửa đành.
Chuông trống đề đề đêm khó hết,
Tinh hà chớp chớp muốn tan canh,
Tấm ngói uyên ương tối lạnh lùng.
Riêng mền phỉ thuý có ai chung,
Cách năm sinh tử buồn dằng dặc,
Hồn phách đi đâu, mộng chẳng thông?
Lâm Cung đạo sĩ khách tu tiên,
Hay lấy tinh thành thấu cõi huyền.
Cám cảnh quân vương thương nhớ quá,
Khiến cho phương sĩ phải cần quyền.
Cưỡi khí, xô không như điện chạy,
Xuống đất lên trời mau biết mấy!
Trên cùng mây biếc, dưới hoàng tuyền,
Hai chỗ mờ mờ đều chẳng thấy.
Chợt nghe trên bể có tiên san,
Phiếu diểu hư vô một cảnh nhàn.
Lầu gác lung linh mây rực rỡ.
Yêu kiều tiên nữ thường hay ở,
Trong có một người tự Thái Chân.
Da tuyết mặt hoa coi tựa tựa.
Khuyết vàng cửa ngọc gõ thanh thanh,
Nhờ cô Tiểu Ngọc bảo Song Thành.
Vừa nghe có sứ vua nhà Hán,
Trong trướng cửu hoa đã giật mình.
Bình bạc rèm châu mở rõ ràng,
Chênh chếch mái mây vừa ngủ dậy,
Mũ hoa chưa sửa xuống thềm đường.
Áo tiên phơi phới gió đưa đi,
Giống hệt Nghê Thường múa trước kia,
Vẻ ngọc buồn buồn tràn nước mắt,
Ngày xuân mưa trĩu một cành lê.
Ngậm tình lặng ngó tạ ơn dầy,
Một cách âm dương, vắng cả hai.
Ân ái Chiêu Dương đành dứt tuyệt,
Tháng ngày dài quá, chốn Bồng Lai.
Ngoảnh đầu nhìn xuống cõi trần hoàn,
Chẳng thấy Tràng An, thấy bụi đầy.
Phải đem vật cũ nêu tình hận,
Điền hạp kim thoa của báu này.
Của chia phân nửa, lưu phân nửa,
Thấy của nhớ người cũng tạm khuây.
Chỉ cần lòng tựa vàng bền cứng,
Hạ giới, tiên cung gặp có ngày.
Giả từ khẩn khoản nhắc thêm lời,
Trong lời thề thốt, hai lòng biết.
-Nhớ đêm khất xảo điện Tràng Sinh,
Nói nhỏ bên tai lời chí thiết:
Ở trên nguyện làm chim sát cánh,
Ở dưới nguyện làm cây liền cánh.
Trời đất lâu dài có lúc hết,
Bao giờ dứt được sợi tơ tình.
Nguồn: Nguyễn Hiến Lê, Đại cương văn học sử Trung Quốc, Nxb Trẻ, trang 413-418Vô sự tiểu thần tiênVua trọng sắc, tưởng người khuynh quốc,
Cầu bao năm chưa được vừa lòng.
Họ Dương có gái má hồng,
Nưng niu trong chốn khuê phòng ai hay.
Của báu ngọc đọa đày sao nỡ,
Một ngày vào chầu tựa bên ngai.
Miệng cười trăm vẻ xinh tươi,
Sáu cung như thể không hai má đào.
Ao Hoa Thanh gặp chiều xuân lạnh,
Rửa ngọc ngà tắm cảnh ôn tuyền.
Con hầu nâng đỡ khôn lên,
Ấy là được buổi ơn trên yêu dùng.
Tóc uốn mây, bóng rung uyển chuyển,
Màu phù dung, nồng luyến đêm xuân.
Nắng lên, đêm rút xuống dần,
Buổi chiều từ ấy lui gần xế trưa.
Chầu yến tiệc đâu thừa lúc rỗi,
Hết đêm nầy lại nối đêm mai.
Ba nghìn cung nữ bao người,
Mà lòng yêu dấu riêng nơi một nàng.
Trang điểm đoạn, nhà vàng chầu chực,
Yến tiệc rồi, lầu ngọc say sưa.
Anh em cùng đội ơn vua,
Họ hàng nhuần thắm móc mưa rỡ ràng.
Khiến nên nỗi thói thường cha mẹ,
Trọng gái hơn, chẳng kể sanh trai.
Cung Ly cao ngất lưng trời,
Nhạc tiên gió thoảng nơi nơi thấy đều.
Ngày ti trúc, dập dìu múa hát,
Thâu ngày chưa vừa mắt quân vương.
Ầm ầm tiếng trống Ngư Dương,
Chợt làm tan khúc Nghê thường vũ y.
Chín lần thành lâm ly khói bụi,
Nẻo tây nam lủi thủi ngựa xe.
Thúy hoa lúc nghỉ lúc đi,
Dặm đường đã cách kinh kỳ ngoài trăm.
Quân chẳng tiến, biết làm sao nhẻ?
Đành xuống yên lặng lẻ dứt tình.
Vàng rơi ngọc vãi linh tinh,
Thoa vàng, lông thúy, người quanh hững hờ.
Cứu chẳng được, đức vua che mặt,
Đành ngoảnh đi, nước mắt tuôn rơi.
Bụi vàng gió giãi bời bời,
Đường vào Kiếm Các chơi vơi nhịp cầu.
Núi Nga Mi, người đâu vắng vẻ?
Nắng đìu hiu lặng lẻ bóng tình.
Đường vào Thục nước non xanh,
Sớm chiều như gọi mối tình quân vương.
Cảnh thương tâm hành cung bóng thỏ,
Nỗi đoạn trường mưa gió rung chuông.
Giặc tan quay bánh xe rồng,
Đến đây đạo ngự như cùng ngại đi.
Dưới gò mã bốn bề bùn đất,
Nào đâu nơi ngọc nát ngày xưa?
Vua tôi giọt lệ đầm đìa,
Trông vời nẻo cũ ngựa về đường quen.
Vườn ao vẫn y nguyên cảnh cũ,
Dừng cạnh ao liễu rủ bên đền.
Mặt dung mày liễu gợi phiền,
Lòng nào thấy cảnh không hoen lệ sầu.
Này tiết xuân, mận đào vừa nở,
Lá ngô bay, mấy độ thu mưa.
Hai cung cỏ mọc lưa thưa,
Hồng gieo chật đất, quét chưa có người.
Bọn Lê Viên đà phơi tóc bạc,
Khách tiêu phòng, tuổi hạc đã cao.
Điện đêm, đóm rọi buồn sao?
Đèn khuya cạn bấc, giấc đào chưa yên.
Lúc đêm tối, rền rền tiếng trống,
Buổi bình minh lồng lộng vẻ ngân.
Ngói uyên, sương lạnh nặng dần,
Chăn loan gối thúy riêng phần cùng ai?
Ngày tử biệt đã ngoài năm chẵn,
Mà chiêm bao vẫn bẵng tăm hơi.
Hồng đô đạo sĩ có người,
Tinh thành làm phép có tài thông linh.
Cảm đức vua nặng tình ly biệt,
Bèn ân cần tìm hết mọi nơi.
Nhanh như điệu rẽ làn hơi.
Dạo tìm dưới đất trên trời thiếu chi.
Trên Bình Lạc, dưới thì chín suối,
Cả hai nơi tìm tối chẳng ra.
Chợt nghe ngoài bể xa xa,
Lặng lờ có ngọn núi là non tiên.
Lầu các ngọc, mây liền năm vẻ,
Lũ tiên nga thỏ thẻ dịu dàng.
Thái Chân, tên gọi có nàng,
Mặt hoa da phấn rõ ràng chẳng sai.
Kim khuyết đến mé ngoài hé gõ,
Tiểu ngọc qua, lại ngõ Song Thành.
Nghe tin sứ mạng Hán đình,
Cửu hoa trong trướng thất kinh rụng rời.
Đẩy gối dậy, bồi hồi khép áo,
Vén rèm châu bình báu nhẩn nha.
Tóc bù giấc mộng vừa qua,
Mũ hoa xốc xếch bước ra chào mời.
Nhấc tà áo tả tơi trước gió,
Còn bâng khuâng như múa vũ y.
Nét rầu hàng lệ lâm ly,
Hạt mưa gieo nặng cành lê não nùng.
Ngậm lệ tủi tâu cùng quân thượng,
Hơi tiếng xa, mường tượng mơ hồ.
Chiêu Dương ân ái tàn tro,
Đảo Bồng đằng đẵng ngày so càng dài.
Ngoảnh mặt lại nhìn thôi chỉ thấy,
Kìa Trường An một dãy bụi mờ.
Của xưa vật cũ gọi là,
Hộp vàng thoi báu gởi nhờ tay dâng.
Thoa cùng hộp một phần giữ lại,
Báu cùng vàng ta hãy chia nhau.
Ví lòng bền đá bền lâu,
Trên trời dưới đất gặp nhau có lần.
Lại gắn bó ân cần lúc biệt,
Lời thề xưa, ta biết với nhau.
Điện Trường Sanh giữa ngày Ngâu,
Nửa đêm vắng vẻ cùng nhau nặng lời.
Chim chắp cánh tung trời bay liệng,
Cây liền cành quyến luyến không lìa.
Trời dài đất rộng có kỳ,
Hận nầy đằng đẵng còn ghi muôn đời.
Bản dịch này đăng trên Tiểu thuyết thứ bảy, hạ tuần tháng 5 năm 1949Nguồn: Thành ngữ điển tích từ điển, Diên Hương, Nxb Tổng hợp Đồng Tháp,1992
ky song nguyen
Gửi bởi cosiaus ngày 29/09/2011 20:26
Phổ thóang ý sang thể Đương Luat từ thơ Bach Cu Di.. TRƯƠNG HẬN CA KHÚC và hoạ với bài GIAC MƠ HOA cua maynganTrường Hận Ca
1-Dương Ngọc Hoàn nhập cung
Tiết lạnh mùa xuân tắm suối hoa
Phù dung ngã xuống đón chân ngà
Dương gia xữ nữ quân vừa tuyển
Lục nội cung phi sắc khó qua
Vũ khúc thần tiên vua đắc dạ
Giai nhân thiên hạ thiếp kiêu sa
Anh em đều được xưng công bá
Phúc trạch đầy giăng khắp Hán hà2-Loạn An Lộc Sơn[ Khinh nam chuộng nữ kháo sơn hà Ly khúc nghê thường vẳng đến xa Lầu ngọc vui vầy thân mỹ nữ Đêm xuân réo rắt tiếng cầm ca* Chấn cương việc nước dường quên cả Ngự tảo triều đình chẳng thiết tha Bổng loạn Ngư Dương ầm trống hạ Chín thành ngựa dẩm bụi mù sa. 3-Dương quý phi tử tiết Đàn gảy nửa chừng nốt nhạc sa Tây nam thẳng hướng thối quân qua Kinh đô điện ngọc đàng sau biệt Núi tảng Nga Mi phía trưóc xa Trống dậy lòng binh sôi quốc họa Lệ dầy mặt chúa khóc mình hoa Thân ngà đầu ngựa thôi đành xá Mối hận ngàn thu dạ diết da** 4-Trở lai nơi chết của Dương quy Phi Chiến trân sa trường ngựa lột da Loạn yên An Lôc thái dân hòa Minh Hoàng Đường đế nhường ngai vi Lý Dực tân quân mở hội hoa Kiếm các Nga my tà nắng ngả Mã ngôi Ba thục lạnh trăng ngà Đâu đây mơ dáng hồn phi tá Lệ đổ đầm đìa khúc hận ca- 5- Hồi kinh Đáo kinh nào phải khải hoàn ca Hồ Thái nước soi bạc cánh hoa Tây uyển mái lầu trơ nóc lạ Vị Ương hàng liễu nhuộm màu pha Tiêu phòng bao kẽ lòng băng giá Lục điện mấy chân xứ biệt tha Thu lá ngô đồng rơi lã chã Hoà dòng lệ chảy thấm sân ngà 6-Găp đạo sĩ điện Hồng Đô Kìa chăn Phi Thúy lạc thoa ngà Đêm trống từng canh cứ vọng qua Lắm hạt sương rơi mờ phiến đá Nhiều ngôi sao phủ kín ngân hà Đường vào mộng mị nào đâu cả Ngỏ đến Lâm Cùng hãy chỉ ra** Đạo sĩ ,Hồng Đô xin diện giá Quý Phi nàng biệt chứ nào xa. 7-Vào mộng Chấp gió đường mây chẳng mấy xa Hoàng tuyền Bích lac cổng la đà Non bồng ngũ sắc mơ huyền lạ Lầu tía mấy gian thật ảo pha Tha thướt ngang rèm tiên nữ hạ Ngẩn ngơ trước cửa Hán vưong qua Một nàng da tuyết nghiêng mình tạ Chính thị Thái Chân đúng tự là 8-Thái Chân diện kiến Chính thị Thái Chân đúng tự là Song Thành Tiểu Ngọc đã thưa qua Đường Vương đâu bổng lầu tiên giá Trướng mộng ngỡ ngàng áo mũ ra Gió phất tay ngà ngơ tóc xõa Lệ trào mặt ngọc ngẫn mưa sa Nghê thường vũ khúc chân hay giả Ồ !…chốn Trường An khuất dưới xa 9-Kim Thoa xin bẻ làm hai Cõi tiên trần thế cận mà xa Hộp khảm đây vàng vẫn chiếc thoa Kỹ vật ngày xưa thân diện giá Chiêu dương Biệt điện hậu ơn gia Bẻ hai đính gởi lời thề xá Song thất nhớ cho lúc hẹn qua Đêm vắng Trường Sinh nguyền chặt dạ Làm cây xin nhánh nảy liền ra 10– “Tại thiên nguyện tác tị dực điểu Tại địa nguyện vi liên lí chí Thiên trường địa cửu hữu thời tận Thử hận mang mang vô tuyệt kỳ….” Bach Cu Di Làm cây xin nhánh nảy liền ra Nếu kiếp chim trời cánh liệng va Thiên Địa hổn mang thời cũng rã Hận này muôn kiếp nặng lòng ta. Ky song nguyen Xong 24 sep 2011 . Australia Cám ơn Mayngan rat nhieu cho được cơ hội lam xong bai nay …..
Bản dịch của Nguyễn Mỹ Tài
Gửi bởi tôn tiền tử ngày 02/10/2014 04:49
Xưa Vua Hán trọng người sắc nước,
Tìm bao năm chưa được duyên lành.
Họ Dương gái mới trưởng thành,
Bồng xuân còn khoá tơ tình chửa trao.
Chất mĩ lệ trời nào nỡ bỏ,
Bổng chọn vào bên chỗ quân vương.
Một cười trăm vẻ rỡ ràng,
Sáu cung son phấn xem dường nhạt không.
Tiết xuân lạnh, ao trong cho tắm,
Nước suối nông trơn thắm màu da.
Thị tì dìu đỡ thớt thơ,
Từ nay mới thật ơn nhờ yêu đương.
Tóc mây, mặt hoa, vàng gót dạo,
Đêm xuân nồng, nương náu màn đào.
Giận đêm vắn, mặt trời cao,
Quân vương từ ấy buổi chầu ra trưa.
Cuộc hoan yến say sưa mãi mãi,
Đêm lần đêm, xuân lại đòi xuân.
Trong ba ngàn kẻ cung tần,
Chỉ riêng giành một ái ân cho nàng.
Khi hầu tối nhà vàng sẵn đúc,
Khi vui xuân lầu ngọc càng say.
Anh em tước lộc đã dày,
Nức khen môn hộ từ rày vẻ vang.
Xui bác mẹ lòng thường ai cũng,
Sinh gái mà xem trọng hơn trai.
Cung Ly cao vút mây trời,
Tiếng tơ, trúc hoà cùng hát, múa,
Gió đưa tiếng nhạc khắp nơi vàng lừng
30. Suốt ngày xem nào đã chán chê.
Đất Ngư vang động sấm bề,
Khiếp thay áo vũ xiêm nghê tan tành.
Chốn thanh khuyết bỗng sinh khói lửa,
Cõi tây nam xe ngựa tếch chừng.
Cờ lay lay bỗng lại dừng,
Dặm tây xa chạy đã chừng ngoại trăm.
Quân đóng lại biết làm sao được,
Đem mày nga liều trước chinh yên.
Không người thu lượm hoa điền,
Lược vàng trâm ngọc vãi trên mặt đường.
Cứu chẳng được, quân vương bưng mặt,
Nhìn máu đào nước mắt hoà chan.
Bụi vàng man mác gió đàn,
Đường mây chằng chịt suối ngàn xông pha.
Bộ hành dưới núi Nga thưa thớt,
Sắc cờ bên bóng nhật nhạt mờ.
Non xanh nước biếc bơ vơ,
Quân vương hôm sớm ngẩn ngơ mối tình.
Trăng hành cung ra hình sầu não,
Nhạc đêm mưa tiếng dạo đau lòng.
Đất trời xoay trở xe rồng,
Dùng dằng đến đấy chân không nỡ dời.
Bãi Ngôi trong nơi bùn lấm,
Mặt ngọc đâu? thấy nấm mồ đâu?
Áo đầm tôi, chúa nhìn nhau,
Đông Đô quen lối vó câu trở về.
Về vườn tược còn y như cũ,
Phù dung kia liễu nọ bên cung.
Liễu, hoa in ngắt hình dung,
Làm sao đối cảnh mà không lệ trào
Đón gió xuân lý đào hoa nở,
Gặp mưa thu rụng lá ngô đồng.
Cỏ tràn tây uyển nam cung,
Lá rơi không quét ngập hồng thềm sân.
Bạn hát cũ dần dần bạc tóc,
Ả giám xưa xoa xoá trắng mày.
Đêm hôm buồn thấy đóm bay,
Đèn hiu khêu cạn giấc say chửa thành.
Đêm đằng đẵng chầy canh điểm trống.
Trời mờ mờ rọi bóng Ngân Hà
Nặng dày ngói uyển sương sa,
Lạnh lùng chăn thuý ai mà đắp chung.
Kiếp sống thác thu đông đã trải,
Hồn chiêm bao qua lại còn không.
Có nhà đạo sĩ Lâm Cùng,
Trí hồn ra phép thần thông lạ thường.
Cảm nỗi chúa nhớ thương khắc khoải,
Hết lòng sai phương sĩ tìm tòi.
Nhanh như chớp lướt gió, hơi,
Đã hầu xuống đất lên trời khắp phương.
Kìa mây biếc, suối vàng mọi chỗ,
Những mênh mông nào có thấy ai.
Toắt nghe có núi Bồng Lai,
Ở đâu giữa khoảng bể trời mông lung.
Lầu sóng sánh mây hồng năm vẻ,
Người thướt tha nhiều vẻ cung tiên.
Có người tên gọi Ngọc Chân,
Mặt hoa da phấn cũng gần như in.
Ngoài kim khuyết gõ then nhắn hỏi,
Tiểu Ngọc kia báo với cung thành.
Nghe tin có sứ Hán đình,
Chín hoa trong trướng thốt kinh giấc hài,
Bồi hồi dậy xiêm cài gối sửa,
Lại từ từ bình mở rèm lên.
Tỉnh mơ, mái tóc còn xiêm,
Mũ hoa chưa chỉnh gót sen vội dời.
Trông tay áo phất phơ trước gió,
Hãy in dường Nghê vũ ngày xưa.
Châu chan nét ngọc bơ thờ,
Một cành lê đẫm hạt mưa xuân dào.
Ngừng nước mắt ngẹn ngào tạ chúa,
Cách âm dương đôi ngả mơ màng.
Ái ân dứt lối Chiêu Dương,
Ngày dài tháng rộng đã thường cung tiên.
Ngoảnh trông xuống nhân hoàn dưới ấy,
Trường An đâu? chỉ thấy bụi mù.
Vật xưa đem tỏ tình sâu,
Này thoa này hạp xin hầu gửi qua.
Thoa vớt hạp chia ra hai nửa,
Nửa đem về còn nửa lưu đây.
Lòng xin bền tựa vật này,
Thiên đình, hạ giới hẹn ngày gặp nhau.
Khi lâm biệt mấy câu gắn bó,
Trong lời thề lòng tỏ đôi bên.
Nhớ hôm thất tịch bên đền,
Đêm khuya vắng lẻ lời nguyền riêng tây.
Chim trời nguyền đôi bay liền cánh,
Cây đất liền đôi nhánh liền da.
Có hồi đất sụp trời sa,
Giận này dằng dặc chẳng giờ nào nguôi.
Bản dịch này do một số thân sĩ ở Bình Định tham gia dịch, trong đó có cụ Nguyễn Mỹ Tài, và đã được Đào Tấn đọc duyệt.Nguồn: Nguyễn Thạch Giang, “Bản dịch Trường hận ca,” Tạp chí Hán Nôm, số 2/1992
tửu tận tình do tại